Oda TV'nin haberine göre, karanlık ticari tasarımlar, dijital platformlarda tüketicileri manipüle eden ve çıkarlarına uygun olmayan seçimlere yönlendiren uygulamalar olarak tanımlanıyor. Özellikle internet arayüzlerinde sıkça karşılaşılan bu yöntemler, tüketici haklarını ihlal eden uygulamalar arasında yer alıyor. Reklam Kurulu, bu tür uygulamaların tüketicilerin ekonomik davranışlarını olumsuz etkilediğini tespit etti.
345 REKLAM İÇİN DURDURMA KARARI
2024 yılında Reklam Kurulu, falcılık, medyumluk, astroloji ve yasa dışı bahis reklamlarına yönelik de yoğun denetimler gerçekleştirdi. "Diğer mal ve hizmetler" sektöründe 533 dosyada aykırılık belirlenirken, 345 reklam için durdurma kararı, 188 reklam içinse idari para cezası verildi.
Sağlık sektörü, 423 dosya ile en fazla denetlenen alanlardan biri oldu. Kurul, 236 reklamın mevzuata aykırı olduğunu tespit ederken, 187 reklam için idari para cezası ve durdurma kararı aldı. Sağlık sektörüne kesilen toplam ceza 87,8 milyon TL olarak kayıtlara geçti.
Gıda sektörü ise özellikle takviye edici gıda reklamlarıyla gündeme geldi. Kurul, 284 dosyayı incelerken, 253 reklamın mevzuata aykırı olduğunu belirledi. Bu kapsamda 92 reklama durdurma, 161 reklama ise idari para cezası uygulandı. Gıda sektörüne kesilen toplam ceza 38,2 milyon TL oldu.
Sosyal medya reklamları da Reklam Kurulu'nun denetimleri arasında yer aldı. 2024 yılında incelenen sosyal medya reklamlarının %84'ü Instagram üzerinden yapıldı. Toplam 1917 dosyanın 707’si sosyal medya reklamlarına aitti. Instagram’ı Facebook, YouTube ve TikTok takip etti.
KİME NE KADAR CEZA KESİLDİ?
Kozmetik ve temizlik ürünlerin reklamına 17,5 milyon TL
Dayanıklı tüketim malları ve teknoloji reklamlarına 12,7 milyon TL
İletişim sektörüne 9,2 milyon TL
Finansal hizmetlere 5,5 milyon TL
Tütün ve alkol sektörüne 4 milyon TL
Turizm sektörüne 2,8 milyon TL ceza kesildi.
Örtülü reklamlar da denetimlerden nasibini aldı. Bu kapsamda 7,1 milyon TL idari para cezası kesilirken, yasa dışı bahis ve kumar reklamlarına da 6 milyon TL ceza uygulandı.
