Anadolu Üniversitesi Engelliler Araştırma Enstitüsü, Türkiye’deki özel gereksinimli çocuklar, aileleri, eğitimciler ve uzmanlar için "DİL-DAV" ve "Proje 2de363" projelerini hayata geçiriyor. Engelliler Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. İbrahim Diken’in yürütücülüğünde yürütülen projelerden ilki, TÜBİTAK 1001 Programı kapsamında 15 Nisan 2023 ile 15 Aralık 2025 tarihleri arasında desteklenen "Proje Dil-Dav: Özel Gereksinimli Öğrencilerin Dil Becerilerini Destekleme ve Problem Davranışları ile Baş Etmede İlkokul Öğretmenlerinin Mesleki Gelişimlerine Yönelik Çevrim İçi Platformun Geliştirilmesi ve Etkililiğinin Sınanması" adlı projedir. Bu proje, özellikle sınıf öğretmenlerinin sıkça karşılaştığı ve eğitim ihtiyaçlarını dile getirdiği “sınıf içi öğrenci problem davranışlarını tanıma ve bunlarla başa çıkma” ile “öğrencilerin kekemelik, sesletim bozuklukları ve gelişimsel dil sorunları gibi dil becerilerini destekleme” alanlarına odaklanmaktadır.
Projenin pilot uygulamasına, Eskişehir MEB Tepebaşı Rehberlik ve Araştırma Merkezi'nin katkılarıyla 90’dan fazla öğretmen katıldı. Proje çerçevesinde oluşturulan web sitesinde, öğretmenlerin mesleki gelişimlerini desteklemek amacıyla 10 farklı modül hazırlandı. Bu modüller yazılı ve görsel materyallerle desteklendi ve modülleri başarıyla tamamlayan öğretmenlere otomatik olarak başarı sertifikası verileceği duyuruldu. Pilot uygulamaya katılan öğretmenlerin modüllerle ilgili yüksek düzeyde memnuniyet gösterdikleri gözlemlendi. Projenin bir sonraki aşamasında ise 240 öğretmen yer alacak ve mesleki gelişim programının etkinliği değerlendirilecek. Ayrıca, Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, projeye resmi olarak destek verirken, proje sonuçları MEB tarafından kullanılacak.
Diken'in yönettiği ikinci proje ise, TÜBİTAK 1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı kapsamında, Cumhuriyetimizin 100. Yılı Özel Çağrısı'na sunulan ve kabul edilen 87 projeden biri olan “Proje 2de363: Cumhuriyetimizin 2. Yüzyılında 363 Özel Eğitim Anaokulu Personel Kapasitesinin Güçlendirilmesi Projesi”dir. 26 Kasım 2024'te başlayan bu proje, 32 ay sürecek ve özel gereksinimli çocuklarla çalışan anaokulu öğretmenlerinin mesleki gelişimini destekleyecek. Proje, ülke çapında etkili olacak çıktılar üretmeyi hedefliyor. Bu kapsamda, özel eğitim anaokullarında görev yapan eğitimcilere yönelik “Özel Eğitim Anaokulu Çevrim İçi Mesleki Gelişim Programı (ANAÇEM)” hazırlanacak. Program, öğretmenlere öğrencilerin problem davranışlarıyla baş etme, olumlu davranışlar kazandırma, dil becerilerini destekleme gibi konularda eğitim sunacak. Ayrıca, psikolojik danışman ve rehber öğretmenleri için, ebeveynlerin psikolojik iyilik hallerini destekleme üzerine içerik de sağlanacak. Proje, öğretmenlerin ihtiyaçlarına yönelik yazılı, görsel ve teknoloji odaklı mesleki gelişim araçları sunarak, mesleki becerilerini güçlendirmeyi amaçlıyor. Şu anki aşamada, Türkiye'nin 12 farklı ilinden 120 özel eğitim anaokulunda görev yapan öğretmenlerle odak grup görüşmeleri yapılması planlanıyor. Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün resmi desteğiyle, projeden elde edilen çıktılar resmi özel eğitim anaokulları ve anasınıflarında kullanılacak.
