23 Nisan Çarşamba günü Silivri açıklarında meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki deprem, teknolojinin afetlerdeki rolünü yeniden gündeme taşıdı. Deprem anından birkaç saniye önce bazı Android telefon kullanıcılarına gelen uyarı bildirimi, "Deprem mi tahmin edildi?" sorusunu akıllara getirdi.
Teknoloji Uzmanı Ahmet Can ve Jeolog Prof. Dr. Okan Tüysüz, bu sistemin nasıl işlediğini kamuoyuna anlattı. "Tekno Hayat" programının sunucusu Ahmet Can, Android telefonlarda yerleşik halde bulunan hareket sensörlerinin bu sistemde kilit rol oynadığını belirtti. Can, “Telefonlar, sarsıntıyı algılayan sensörlerle veri topluyor. Bu veriler anında işleniyor ve o bölgede bulunan diğer kullanıcılardan gelen bilgilerle eşleştirilerek bir uyarı bildirimi gönderiliyor” dedi.
İKİ DALGA ARASINDAKİ YARIŞ
Jeolog Prof. Dr. Okan Tüysüz ise sistemin sismik dalgalar arasındaki hız farkına dayandığını ifade etti. “Bir depremde önce P dalgası gelir, ardından daha yıkıcı olan S dalgası. P dalgası saniyede 6-7 kilometre hızla, S dalgası ise 3-4 kilometre hızla ilerler. Erken uyarı sistemi, P dalgasını algılayıp S dalgası gelmeden önce bildirim verir” dedi. Ancak bu sistemin etkili olabilmesi için depremin merkez üssünden uzakta olmak gerekiyor. Tüysüz, “Deprem tam üzerinizdeyse dalgalar arası fark sıfırdır, yani erken uyarı yapılamaz.
Örneğin Marmara'da bir deprem İstanbul’a sadece 1-2 saniyelik bir uyarı süresi sağlar, bu da kaçış için yeterli değildir. Yine de doğalgaz ve elektrik gibi sistemlerin otomatik kapanması için hayati önemdedir” açıklamasında bulundu.
DEPREM UYARISI TELEFONLARDA NASIL AÇILIR?
Ahmet Can, sistemin Google’ın Android işletim sistemine entegre olarak çalıştığını belirtti. Deprem uyarılarını aktif hale getirmek isteyen kullanıcılar şu adımları izleyebilir:
Ayarlar > Güvenlik ve Acil Durum > Deprem Uyarıları bölümüne girerek bu seçeneği aktif hale getirmek yeterli.
