8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi kapsamında değerlendirilirken, kadınlar için 20 yıl, erkekler için 25 yıl sigortalı çalışma süresini dolduranlar emeklilik hakkı elde edebiliyor. Ancak bu tarihten sonra sigortalı olanlar için belirlenen prim gün sayısını ve yaş şartını tamamlamak gerekiyor. Sigortalı çalışanlar için prim ödemeleri işveren tarafından yapılırken, Bağ-Kur kapsamındaki bağımsız çalışanlar kendi primlerini yatırıyor. Memurlar ise gerekli prim gün sayısını tamamlayana kadar kamu sektöründe çalışmaya devam ediyor.
Borçlanma ile Erken Emeklilik Fırsatı
Mevcut yasalar, sigortalı çalışanlara belirli dönemlerde prim borçlanması yaparak erken emekli olma şansı sunuyor. Ekonomi gazetecisi Faruk Erdem’e göre, geçmişe dönük toplu prim ödemesi yapılamazken, borçlanma yöntemiyle eksik primler tamamlanabiliyor. Bu sayede çalışanlar, uzun yıllar çalışmadan prim günlerini satın alarak emeklilik hakkını öne çekebiliyor. Erkekler askerlik borçlanması, kadınlar ise doğum borçlanması ile eksik primlerini tamamlarken, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 41. maddesi çerçevesinde farklı borçlanma imkanları da sunuluyor.
Hangi Durumlarda Prim Borçlanması Yapılabilir?
Kadın çalışanlar, sigortalı olduktan sonra dünyaya gelen üç çocuğa kadar borçlanma yaparak toplamda 2.160 gün prim kazanabiliyor.
Erkek çalışanlar, askerlik hizmetlerini borçlanarak prim gün sayılarını artırabiliyor.
Kamu çalışanları, ücretsiz izin sürelerini borçlanarak emeklilik hesaplarına ekleyebiliyor.
Doktora ve tıpta uzmanlık eğitimi alanlar, bu süreleri borçlanarak sigorta başlangıcına dahil edebiliyor.
Sigortasız avukatlık stajı yapanlar, bu süreleri prim borçlanması ile emekliliğe dahil edebiliyor.
Tutuklu olup sonradan beraat edenler, gözaltı ve tutukluluk süresini borçlanarak prim kazanabiliyor.
Grev veya lokavtta geçen süreler, borçlanma kapsamında değerlendirilebiliyor.
Tıp fakültesi mezunu doktorlar, fahri asistanlık sürelerini prim günlerine ekleyebiliyor.
Seçim nedeniyle görevinden istifa edenler, bu süreyi borçlanarak emekliliklerine ekleyebiliyor.
Part-time çalışanlar, eksik prim günlerini borçlanarak tam gün sayısına tamamlayabiliyor.
Kadın çalışanlar, sigortalı olduktan sonra dünyaya gelen üç çocuğa kadar borçlanarak toplamda altı yıl (2.760 gün) prim kazanabiliyor. Eğer yaş ve yıl şartlarını sağlıyorsa, doğum borçlanması ile erken emekli olabiliyor.
Erkek çalışanlar ise sigortalı olmadan önce gerçekleştirdikleri askerlik sürelerini borçlanarak sigorta başlangıç tarihlerini geri çekebiliyor. Bu durum, emeklilik yaşının bir yıl erkene alınmasını sağlıyor. Sigortalı olduktan sonra askere gidenler de askerlik süresini borçlanarak prim gün sayılarını artırabiliyor.
