TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Eskişehir Şube Başkanı Selma Güder, geçtiğimiz günlerde hava sıcaklıklarının düşmesi ile zirai don yaşandığını söyledi. Zirai donun afet düzeyinde olduğuna dikkat çeken Güder, meyve ağaçlarında çok ciddi zarar olduğunu ifade etti. Son 30 yılın en düşük sıcaklıkları nedeniyle 36 ilde zirai don yaşandığını belirten Güder, “Meyve başta olmak üzere üretim miktarı ve kalite düşük olacağından, fiyatlarda yüzde 50 oranında artış yaşanabilir” diye konuştu.
“Üretici iflasın eşiğinde”
Üreticilerin iflasın eşiğinde olduğunu söyleyen Güder, “Türkiye genelinde hasar tespit çalışmaları Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarsim, ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından devam etmektedir. 36 il olarak kayıtlara geçse de, ülkemizin güneyi, Akdeniz Bölgesi hariç tüm bölgeler etkilenmiş durumdadır. Dünyanın kayısı başkenti olarak bilinen ve üretim yüzde 85’ini sağlayan Malatya’da yüzde 90 oranında kayısı ağaçları zarar görmüştür. Yurt dışı ile sezon öncesinde anlaşma yapan üreticiler, iflasın eşiğindedir. Çiçeklenme döneminde olan tüm meyve ağaçlarının yüzde 90’ı dondan yanmış durumdadır” şeklinde konuştu.
“Pancar, mısır ve soğanda veri kaybı yüzde 30’larda”
“Kirazıyla ünlü Mihalıççık ilçesinde zarar yüzde 89-90’larda” diyen Güder, “Ceviz ve badem ağaçlarında miktar ve kalite kayıpları yüksek. Pancar, mısır ve soğanda veri kaybı yüzde 30’larda olup, kısmi zararlar var. Günyüzü ilçemizde örtü altında bulunan marul gibi yeşilliklerde bile, donmalar yaşandı. İlimiz genelinde buğday ve arpa başta olmak üzere hububat genelinde, dondan çok yüksek oranda etkilenme olmasa da, verim düşüklüğü görülmesi yüksek ihtimaldir. Özellikle erken ekim yapan üreticilerin zararı olacak” dedi.
“Erken üretim zararı artırdı”
Güder, “Yüksek kesimlerde ve kıraçtaki ekinlerde seyrelme görülmekte ve bazı tarlalarda yaprak uçlarında yanıklık mevcut. Hububattaki durum; 3-4 gün sonra tam olarak ortaya çıkacak. Çifteler ve Mahmudiye civarındaki meyve bahçeleri martta yüksek sıcaklıkları görünce, erken uyandı ve çiçek açtılar. Bu durumu gören bazı çiftçiler erken ekim yaptı ve bundan dolayı erken ekimler çoğu yerde zararın daha fazla olmasına yol açmıştır” diye konuştu.
“Meyve fiyatları artacak”
Meyve fiyatlarında artış beklediklerine dikkat çeken Güder, “Meyve başta olmak üzere üretim miktarı ve kalite düşük olacağından, fiyatlarda yüzde 50 oranında artış yaşanabilir. Tarımda yüksek gıda enflasyonu zaten vardı. Zirai donun etkisiyle, tarımsal ürün arzı etkilenecek. İhracatımız düşmesi kaçınılmaz. Bu sonuçlar gelecek yılları da etkileyecek. Üretim yoksa sanayi neyi işleyecek? İhracatçı neyi pazarlayacak? Tarımda sürekliliği sağlayacak ekonomik destek programı açıklanmalı. Tarımsal Afet Yönetmeliği hazırlanmalı. Özellikle kuvvetli dondan etkilenen yerler “Afet Bölgesi” ilan edilmeli” ifadelerini kullandı.
