Ev sahipleri ve kiracılar arasındaki anlaşmazlıklar, özellikle zam dönemlerinde artış gösteriyor. Kış aylarıyla birlikte gündeme gelen ev masrafları, bakım, onarım ve ısı yalıtımı gibi konularda belirsizlik yaratıyor.
Kat Mülkiyeti Kanunu ve Borçlar Kanunu'ndaki hak ve yükümlülüklerin bilinmesi, çözüm sürecine yardımcı olabilir.
1-BİNANIN DIŞ YALITIM, MANTOLANMASI GİDERLERİ KİME AİT?
Konut sahipleri, acil olmayan ve lüks niteliğinde olan tamir ve tadilat masraflarını ödemek zorunda değildir. Çatı tadilatı, kiracının konuta su sızması, binanın temel yapısına zarar gelmesi gibi durumlarda “acil onarım” sayılır.
Kat Mülkiyeti Yasası’na göre acil onarım için kat malikinin rızası aranmaz. Arabulucu ya da yargı kararı yeterlidir. Konut sahipleri ise “Çatı masrafına katılmıyorum diyemez.” Kiracı, acil onarım doğrultusunda ödediği masrafı, dekontu göstererek kiradan düşebilir. Fakat, mimari projeye uygun olmayan ekstra tadilat giderleri konut sahibine yüklenemez.
2-ÇATI, BACA GİBİ ORTAK KULLANIM ALANLARININ BAKIM VE ONARIM GİDERLERİ KİMİN SORUMLULUĞUNDADIR?
Çatı, baca, genel dam teras, yağmur olukları ve bunun yanı sıra, emniyet merpenleri gibi ortak kullanım alanlarının bakım ve onarım giderleri, tüm konut sahiplerinin ortak sorumluluğundadır.
Kat maliki, bu masrafları kiradan düşemez. Kiracı, bu masrafları site yönetimine ya da bankaya yatırdıktan sonra dekontu konut sahibine ileterek kiradan düşebilir.
3-KOMBİNİN BAKIMI, TAMİRİ VE YENİLENMESİ GİBİ MASRAFLAR HANGİ TARAFIN YÜKÜMLÜLÜĞÜNDEDİR?
Kombinin yıllık bakımı, peteklerin temizlenmesi gibi periyodik işlemler kiracının sorumluluğundadır. Kombinin arızalanması, parça değişimi, yenilenmesi gibi durumlarda gider, konut sahibine aittir. Fakat, kiracının kombiye zarar verdiği belirlenirse, fatura ev sahibine kesilemez.
4-PETEKLERİN TEMİZLİĞİ KİRADAN DÜŞÜLÜR MÜ?
Borçlar Kanunu’nda, “Kiracı, konutun olağan kullanımı için gerekli olan temizlik ve bakım masraflarını ödemekle yükümlüdür. Bu konuda yerel adete de bakılır” ifadesi yer alıyor. Bu maddeye göre peteklerin temizlenmesi gibi işlemler kiracının yükümlüğündedir.
5-TADİLAT MASRAFLARI KONUSUNDA UYUŞMAZLIK YAŞANIRSA, ARABULUCUYA HANGİ TARAF MÜRACAAT ETMELİDİR?
Tadilat ve bakım giderleri için talebi olan taraf, arabulucuya başvurabilir. Kiracı ve konut sahibi, arabulucu vasıtasıyla masrafların miktarı, ödeme şekli gibi konuları görüşerek adaletli ve uygun bir çözüm yolu bulabilir.
6-KİRALANAN DAİRENİN SU TESİSATI BOZULURSA TESİSATIN TAMİRATI KİMİN SORUMLULUĞUNDADIR?
Eğer tesisatın tamiratı kapsamlı ve pahalı bir işlem lazımsa, konut sahibi ile iletişime geçmek gereklidir. Konut sahibi, daha uygun fiyata, tanıdığı firmalara yaptırmayı tercih edebilir. Kiracı, zorunlu onarım çerçevesindeki işlemleri ise onararak bedelini kiradan düşebilir.
7-KİRACI, BOZUK ASANSÖR İÇİN PARA ÖDEMEK ZORUNDA MI?
Binanın ortak kullanım alanlarının tamiri ve bakımı, kat malikinin sorumluluğundadır. Asansör de bu alanlardan biridir. Kira kontratında farklı bir hüküm olmadığı sürece kiracı bu giderleri karşılamaz.
8-KİRACININ BİNAYA İLİŞKİN HANGİ GİDERLERİ ÖDEMESİ GEREKİR?
Kiracı, binanın temizliği gibi idari masraflara katılmakla sorumludur. Fakat, binanın demirbaşlarına ait giderler konut sahibine aittir. Bunun yanı sıra, Borçlar Kanunu’na göre kiracı, kiralananın normal kullanımı için gerekli olan temizlik ve bakım giderlerini de ödemekle yükümlüdür.
