GEÇMİŞTE NE OLDU?
***İçerisinde akaryakıt istasyonları, depolar, oto tamircileri, dökümcüler, tornacılar ve oto esnaflarına ait sanayi yapılarının bulunduğu, büyük bir kısmı kooperatifler ve şahıs mülkiyetinde olan Küçük Sanayi Sitesi’nde 640 bin metrekarelik alan 2010 yılında Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından “Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanı” ilan edildi.
***Dönemin Odunpazarı Belediye Başkanı Burhan Sakallı’nın talebiyle bölgenin imar ve dönüşüm yapma yetkisi Odunpazarı Belediyesi’ne verildi.
***Odunpazarı Belediyesi, imar planlarını hazırlayarak Ekim 2015’te Büyükşehir Belediye Meclisi’ne gönderdi. Planlar komisyonuna havale edildi.
***2016’da bölgede zemin etüdü çalışmalarını başladı. Proje hazırlandı. Hak sahipleriyle uzlaşmak için Sanayi Çarşısı’na dönüşüm ofisi kuruldu.
***Hasan Polatkan Kültür ve Sanat Merkezi’nde Sanayi Çarşısı için hazırlanan projenin tanıtımı yapıldı. Projenin maketi halkın izlenimine sunulmak üzere Kültür Merkezi’ne yerleştirildi.
***Uzun süre komisyonda bekletilen planlar, Şubat 2016’daki meclis toplantısında gündeme alındı. İmar planı “içinin boş olduğu” gerekçesiyle AK Partililerin çoğunlukta olduğu mecliste oy çokluğuyla ret edildi.
***Odunpazarı Belediyesi’nin talebiyle Mart 2017’de Bakanlar Kurulu kararıyla Sanayi Çarşısı’nın olduğu alan “afet riskli alan” ilan edildi. Dönüştürme yetkisi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na geçti.
***Odunpazarı Belediye Başkanı Kazım Kurt, bakanlıktan dönüşüm yetkisini geri isterken, bakanlık da belediyeden imar planlarını hazırlamasını istiyor. “Dönüştüremezsem politikayı bırakırım” diyen Kurt’un yetki, bakanlığın ise plan ısrarı uzun yıllardır Sanayi Çarşı’nda bir arpa boyu yol aldırmadı.
KURT: YETKİYİ VERSİNLER, DÖNÜŞTÜRELİM
“Ben politikaya başladığım günden bu yana belediye seçimlerinin en önemli gündem maddesi Küçük Sanayi Sitesi’nin kaldırılması olmuştur. Hiç kimse de kaldıramadı…” diyen Odunpazarı Belediye Başkanı Kazım Kurt, süreci şöyle özetledi:
Dönüşümün hikayesi, 14 yıl önce belediye kanununda yapılan değişiklikle başladı
2010 yılında Belediye Kanunu’nun 73’ncü maddesinde yapılan değişiklikle “kentsel dönüşüm ve gelişim projesi alanı ilan etme” yetkisi Büyükşehir Belediyelerine verildi.
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi de ilgili maddedeki yetkiye dayanarak aralarında Küçük Sanayi Sitesi’nin de olduğu 10 tane alanı “kentsel dönüşüm alanı” ilan etti. O bölgedeki mülk sahiplerinin katılımıyla bir yenilenme ihtiyacı doğdu.
Burhan Sakallı’nın talebiyle yetki Odunpazarı Belediyesi’ne verildi
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, dönemin Odunpazarı Belediye Başkanı Burhan Sakallı’nın talebiyle imar yapma ve dönüşüm yetkisini, meclis kararıyla Odunpazarı Belediye’sine devretti. O tarihlerde Burhan Bey bir, iki tane çalışma yaptı. Bursalı bir firma ile görüştü, bazı projeler ortaya çıkardılar. Odunpazarı Belediye Meclis salonunda mülk sahipleri ile bir toplantı yapıldı. İlgili firmada katıldı. Burhan Bey toplantıya katılmadı, “ben vazgeçtim” dedi. Vatandaş da koşa koşa Büyükşehir’e geldi.
Kurt’un hazırlattığı planlar, AK Parti’nin çoğunlukta olduğu Meclis’te ret edildi
2014’te seçimlerini kazandım. Büyükşehir Belediye Meclisi’nde de üye çoğunluğu AKP’ye geçti. Daha önce Büyükşehir Meclisi’nde alınmış ve Odunpazarı’nı yetkilendiren bir karar vardı. Ben de o kara üzerine Odunpazarı Belediyesi olarak Sanayi Çarşısı’nın dönüşümüyle ilgili bir proje hazırlattım. İhaleye çıktık. İhaleyi alan firma projeyi hazırladı. Bize bir sunum yaptı. Biz de bu projeyi Büyükşehir Belediye Meclisi’ne gönderdik. Meclis’te çoğunlukta olan Adalet ve Kalkınma Partili komisyon üyeleri planın içerisinin “boş olduğunu” gerekçe gösterdi ve planları uzun süre komisyonda bekletti. Bizim ısrarlarımız sonucu planlar meclise geldi ve ret edildi.
Bakanlığı ikna etmek, AKP’li meclis üyelerini ikna etmekten daha kolaydı
Birincisi meclis kararının iptali için dava açabilirdim. İkincisi Çevre ve Şehircilik Bakanlığına başvurarak, afet riskli alan dönüştürülmesini sağlayarak yetkiyi bakanlığa pas edebilirdim. Çevre ve Şehircilik Bakanlığını ikna etmek Eskişehir’deki AKP’li meclis üyelerini ikna etmekten daha kolaydı. Nitekim bizim projelerimizi doğru buldular ve kabul ettiler.
Bakanlar Kurulu kararıyla dönüştürme yetkisi Çevre ve Şehircilik Bakanlığına geçti
2017 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla Küçük Sanayi Bölgesi’nde 66 hektarlık alan “afet riskli alan” olarak ilan edildi. 30 yakın bakanın imzasının bulunduğu karar da o dönemde Kültür ve Turizm Bakanı olan Nabi Avcı’nın da imzası yer alıyordu. Nabi Avcı, kararı imzalamamak için çok direndi. Başbakan Binali Yıldırım’ın “proje bizim, imzanızı atın” talimatıyla kararı imzaladı. Afet riskli alan olunca statü değişti ve yetkilerin tümü Çevre ve Şehircilik Bakanlığına geçti.
Bize “Saray’dan halledin” dediler, halledemedik…
Afet riskli alanlar, zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle herhangi bir afette can ve mal kaybına yol açma riski taşıyan alanlardır. Bakanlar Kurulu bu alanlarla ilgili acil olarak karar verir. Bu kararın bir an önce gerçekleşmesi içinde kredi verir, işi kolaylaştırır, arsa sahiplerine kira öder ve bir takım avantajlar sağlar. O nedenle de biz bu işi kabul ettik. Sonrasında Eskişehir’den bazı politikacılar Ankara’ya gitti. Bu işi engellemek için bakanlıkla kavga etti. Bizim işimizi takip eden müsteşar, “Başkanım bu iş beni aştı, Saraydan halledin” dedi. Biz de saray ile halledemedik. O nedenle bize yetkiyi vermediler.
Bakanlık bu yetkisini nasıl kullanabilir?
Kendisi yapabilir, Büyükşehir ya da Odunpazarı Belediyesi’ne devredebilir. Bu yetkiyi devretmedi. Bu ne demek? “Ben kendim yapacağım” demektir. 2017’den bu yana geçen süreçte tek bir çizik işlem yapmadı. Bu süreçte sürekli bakanlıkla yazışmalar yaptık, yetki devrini istedik. Bakanlıktan, belediyemize “1/1000’lik ve 1/5000’lik planlarınızı hazırlayıp bize gönderin, değerlendirelim” diye bir yazı geldi. “1/1000’lik ve 1/5000’lik planları hazırlarsak siz bize yetkiyi devredecek misiniz, devretmeyecek misiniz?” diye sorduk. “Etmeyeceğiz” dediler. Ben de “kusura bakmayın hazırlamam” dedim. “Kendi planınızı kendiniz hazırlayın, bizi ilgilendirmez” diyerek kenara çekildik.
İktidar Eskişehir’i cezalandırıyor, Eskişehir’den tepki yok
Sanayi Çarşısı dönüşemiyor. Niye dönüşmüyor? Adalet ve Kalkınma Partisi belediye seçimlerini kazanamadığı için Eskişehir halkını cezalandırıyor. Bu konuda Eskişehir halkı, Mimarlar Odası, İnşaat Mühendisleri Odası ve Eskişehir Ticaret Odası bir tepki vermiyor. Sanki Sanayi Çarşısı’nı dönüşümü sadece Odunpazarı Belediye Başkanı Kazım Kurt’un sorunuymuş gibi sunulmaya çalışılıyor. O zamanın Büyükşehir Belediyesi de bu konuda bize destek olmadı ve katkı sunmadı.
Belediyenin 31 Mart sonrası yazdığı yazıya bakanlık yanıt vermedi
31 Mart 2024 seçimlerinin ardından bakanlığa “Yapmayacaksanız, yetkinizi bize devredin” diye bir yazdık. Henüz bir cevap gelmedi. İyi niyetli bazı bürokratlar “bu işi çözelim” diyor ancak, Adalet ve Kalkınma Partili yöneticiler asla bu konuda bize destek olmuyorlar. Geçen dönem belediye meclisinde defalarca tartıştık. Adalet ve Kalkınma Partili meclis üyelerinden bu konuda destek istedik, hiç yardımcı olmadılar.
Belediye yetkiyi alabilirse, dönüşümü yapabilir mi?
Bizim başvurduğumuz yılların mevzuatına göre yapılan projeler şimdi öldü. Çünkü mevzuat değişti. O zaman Türkiye’de demirin, çimentonun ve işçinin maliyetini hesaplarsak bugün ki maliyetlere göre daha düşüktü. Şuanda inşaat piyasasının oldukça zor günler geçirdiğini biliyoruz. Böyle bir ortamda dönüşüm kolay olur mu? Zor olur. Afet riskli alanların dönüşümünde mutlaka devletin desteği şart, devlet destek olmazsa o kadar büyük bir alanın dönüştürülme imkanı olmaz.
FESİH BİNGÖL: YAPILAN PLANLAMA DOĞRUYDU, ‘İÇİ BOŞ, DOLUYA’ KURBAN GİTTİ
Eskişehir’de kentsel dönüşüm ve riskli yapılarla ilgili faaliyet yürüten inşaat mühendisi ve siyasetçi Fesih Bingöl, Büyükşehir Belediye Meclisi’nde AK Partililer tarafından ret edilen imar planının “içi boş, içi dolu” meselesine kurban gittiğini aktardı. Belediyenin, o dönemde bölge için doğru bir plan hazırladığını anlatan Bingöl, şunları aktardı: “O bölgede yaşayan vatandaşların mağdur olmaması adına bu çalışmalar yapılırken bu alanın tamamının boş olması gerekliydi. O yüzden Odunpazarı Belediyesi’nin yaptığı doğru bir çalışmaydı. İçi dolu olmuş olsaydı vatandaşın bir kısmı gerçekten mağdur olacaktı. Aynı zamanda vatandaşla anlaşmakta zorlaşacaktı. Plan, o gün için maalesef, ‘içi boş, içi doluya’ kurban gitti.”
İMO: DEPREM RİSKİ TAŞIMIYOR, ANCAK YENİLENMESİ GEREKİYOR
TMMOB’a bağlı İnşaat Mühendisleri Odası Eskişehir Şube Başkanı Orkun Kılıç, “afet riskli alan” ilan edilen Küçük Sanayi’nin deprem riskli olarak öncelikli dönüştürülmesi gereken bir yer olmadığına dikkat çekerek, “Ancak insanlar tuvaleti dahi olmayan dükkanlarda çalışıyorlar. Sadece bunun için bile bir an önce yenilenmesi gerekiyor” yorumunda bulundu.
Kılıç: Bu noktada doğru tespit 2016 yılında onaylanan 1/25.000 ölçekli nazım imar planında yapılmış ve kent içerisinde kalan sanayi alanları (Tepebaşı ilçesi için Baksan ve Keresteciler, Odunpazarı ilçesi için Küçük Sanayi Sitesi) alt merkezler olarak planlanmıştır. Bu karar 2022 yılında onaylanan 1/5.000 ölçekli revizyon nazım imar planında da korunmuş ancak 6306 sayılı Kanun kapsamında riskli alan ilan edilen ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yetkisinde bulunan Küçük Sanayi Sitesi Riskli Alanına ilişkin yerel iradeler yetkisizlik nedeniyle karar üretememiştir. Bu doğrultuda Tepebaşı Belediyesi üst ölçekli planlara dayanarak çalışmalarına sürdürürken, Odunpazarı Belediyesi ise herhangi bir çalışma gerçekleştirememektedir.
***AK PARTİ, BELEDİYENİN HAZIRLATTIĞI PLANLARI NEDEN RET ETTİ?
***BÖLGEDEKİ ESNAF NE İSTİYOR?
DEVAMI YARIN Kİ DOSYA HABERİMİZ DE…
