Yemekhane zamları, artan kiralar ve yurt ücretleri ile her geçen gün pahalılaşan hayat şartları üniversite öğrencilerinin tercihlerine de yansıdı. Rehberlik Uzmanı Salim Ünsal’ın YÖK Atlas’tan derlediği bilgilere göre, özellikle büyükşehirler üniversite tercihlerinde yer almadı. 'Öğrenci şehri' olarak bilinen Eskişehir'de de tercih sayısında 99 binlik bir kayıp yaşandı.
Birgün'den Mustafa Kömüş'ün haberine göre, İstanbul'da 2022 YKS’de üniversitelerin toplam kontenjanı 168 bin 984'ken, tercihlerine Megakent'teki üniversitelerin birini yazan öğrenci sayısı 3 milyon 123 bindi. Bu yıl ise kontenjan sayısı 179 bin 999’a yükselmesine rağmen tercih eden öğrenci sayısı 2 milyon 325 bine düştü. Bir yıl içinde tercih eden sayısı 798 bin azaldı. Düşüş oranı ise tam yüzde 25,5 oldu.
Büyükşehirlerde gerileme
Geçen yıl YKS’de 1 milyon 509 bin kişinin tercih ettiği Ankara’daki üniversiteleri bu yıl tercih eden sayısı 1 milyon 188 bine geriledi. Bir yılda tercih eden sayısı tam 320 bin 903 azaldı. Tercih eden oranında yüzde 21,2 gerileme yaşandı.
Ülkenin üçüncü büyük şehri İzmir’de de durum farksız. İzmir’de geçen yıl üniversitelerde 37 bin 338 kontenjan açıldı ve 955 bin 218 kişi tercih etti. Bu yılki YKS sonrası ise kontenjan 38 bin 37’ye yükselirken tercih eden sayısı 741 bin 477’ye düştü. 2022’ye göre 2023’te tercih eden sayısı 213 bin 741 geriledi. Düşüş oranı yüzde 22,3 oldu.
Üç büyük şehir dışında üniversite şehri olarak bilinen Eskişehir, Bursa, Antalya, Mersin, Sakarya, Samsun gibi kentlerde de azalma oldu. Bu 6 kentte geçen yıl 2 milyon 422 bin olan üniversite tercih eden sayısı bu yıl 1 milyon 299 bine düştü. Tercih eden öğrenci sayısı tam 1 milyon 122 bin azaldı.
"Nitelikli ama pahalı"
Öğrencilerin büyükşehirleri tercih etmemesinin en büyük nedeninin ekonomik kriz olduğunu söyleyen Salim Ünsal şu ifadeleri kullandı:
“Bu kentler nispeten üniversitelerin daha nitelikli olduğu ama hayatın da daha pahalı olduğu şehirler. Büyük olasılıkla bu tip büyük kentlerde öğrenciler; beslenme, barınma, ulaşım sıkıntısı yaşıyor. Bunun sebebi de ekonomik hayatın daha zor duruma gelmesi. Yurt ücretlerinin pahalı olması, yeterli sayıda yurdun olmayışı, yurda gidemediği takdirde ev kiralarının çok yüksek olması, ulaşım, hayat pahalılığı gibi etkenlerin önemli olduğunu düşünüyoruz. ‘Öğrenci şehri’ olarak anılan Eskişehir’de bile 99 binlik bir kayıp olduğunu görüyoruz. Mersin deprem bölgesinden göç almış bir ilimiz bu yüzden burada tercih sayısının yüksek olmasını beklerken burada bile azaldığını görüyoruz. Antalya ise turizm konusunda Türkiye’nin bir numaralı yeri olduğu için hayat pahalılığı hız kesmeden artıyor. Burası da üniversite öğrencisi için gidilebilecek bir şehir olmaktan çıkıyor."
Yaşam maliyetlerinde artış
İstanbul Planlama Ajansı tarafından hazırlanan 'İstanbul'da Üniversiteli Olmanın Maliyeti' isimli üniversite öğrencilerine yönelik verilere dayalı araştırma raporu yayımlandı. Raporda İstanbul’da özel yurtta kalan bir öğrencinin ortalama barınma maliyetinin son bir yılda yüzde 213.94 oranında arttığı ifade edildi.
Rapordan öne çıkanlar şöyle:
- Öğle yemeklerinin ücretleri ortalama yüzde 93,83 arttı.
- Bir öğrencinin aylık yapması gereken market alışverişi son iki yıl içinde yüzde 113,29 oranında yükseldi.
- Özel yurtta kalan öğrencinin aylık yaşam maliyeti 14 bin 583 TL, evde kalan bir öğrencinin aylık yaşam maliyeti 12 bin 535 TL oldu.
- KYK yurdunda kalan bir öğrencinin yaşam maliyeti yıllık yüzde 89,53 artış gösterdi. En çok artış yüzde 217,09 ile market ve yemek harcamasında gerçekleşti.
- 2022-2023 eğitim- öğretim döneminde özel yurtta kalan bir öğrencinin ortalama barınma maliyeti 3 bin 300 TL iken, bu maliyet son bir yılda yüzde 213,94 oranında olağanüstü bir artışla 10 bin 360 TL olduğu ortaya çıktı.
