Eskişehir Çevre Koruma ve Geliştirme Derneği (ESÇEVDER) Yönetim Kurulu Üyesi Ali Haydar Çelik, Dünya Sıfır Atık Günü nedeniyle açıklama yaptı. Avrupa’dan Türkiye’ye gönderilen atıklarla ilgili bilgi veren Çelik, Türkiye’nin 2017 yılında başlattığı sıfır atık projesinin başladığı yere döndüğünü söyledi.
“Türkiye'yi Avrupa'nın çöplüğü haline getiren anlayışı kabul etmiyoruz”
Ali Haydar Çelik konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
“Ülkemizde 2017 yılında başlatılan ve 8 yıldır uygulamaya çalışılan sıfır atık projesi bu gün itibarıyla başladığı noktanın çok gerisine gitmiştir. Greenpeace’in verilerine göre AB ülkeleri ve İngiltere’den ülkemize 2023 yılında 456 bin 507 ton plastik atık gönderilmiştir. Bu miktar günlük 125 çöp kamyonuna eşdeğerdir. Avrupalı metropol emperyalist ülkelerin katı atık çöplüğü haline dönüşen ülkemize İngiltere'den 140 bin 907 ton, Almanya'dan 87 bin 109 ton, Belçika'dan 74 bin 141 ton, İtalya'dan 41 bin 580 ton, Hollanda'dan 27 bin 564 ton plastik atık ithal edildiği iddia edilmektedir. Geri dönüşüm tesislerinde yeterli hammaddeye ulaşamaması gerekçesi ile atık ithal edildiği bazı geri dönüşümden para kazanan bazı firmalara para kazandırmak için Türkiye'yi Avrupa'nın çöplüğü haline getiren anlayışı kabul etmiyoruz.
“Kontrolsüz biçimde toplanan atıklar yeni bir çevre kirliliği yaratıyor”
2017’de çıkarılan yönetmelikle geri dönüşüm yetkisi belediyelerde iken daha sonra yapılan değişikliklerle bu yetkiyi kısırlaştıran düzenleme sonucu katı atık toplama çalışmaları kontrolden çıkmış, herkesin alıp satabildiği ticari bir alan haline getirilmiştir. Kontrolsüz bir biçimde toplanan atıklar arkasında yeni bir çevre kirliliği yaratmaktadır. Mevcut haliyle atık toplama çalışmaları çevre kirliliğini önleyici olmaktan çok uzak olup, çevrenin korunması ve atıkların düzenli ve sürdürülebilir bir çalışmayla yürütülmesi için yeni yasal düzenlemeler ve atık bilincinin toplumsal olarak arttırılmasına gereksinim vardır.
“Atık yönetimi belediyelere verilmeli”
Sıfır atık hedefine ulaşılmasının en temel yöntemi inisiyatifin belediyelere verilmesi ile başarılı olunabilir. Atık yönetiminin alt yapısı belediyelerde mevcuttur. Atıkların ayrıştırılarak düzenli ve disiplinli atık toplama sisteminin oluşturulması ve lisanslı işletmeler ya da belediyelerin oluşturacakları ayrıştırma tesisleri ile düzenli hale getirilebilir. Geri dönüşüm ve atık genelgesi 2017 yılında çıkarılan yönetmeliğin çok gerisindedir. Atık toplama konusunda elde edilen kısmi başarı ancak atıkların yüzde 25’inin bertaraf edilmesini sağlamaktadır. Önümüzdeki süreçte belediyelerin ve çevre derneklerinin de paydaş olduğu, ortak akılla dayalı yeni bir geri dönüşüm yasası hazırlanmalıdır.”
