Bu kapsamda Prof. Dr. İlknur Maviş, Prof. Dr. S. Seyhun Topbaş ve Prof. Dr. Ahmet Konrot Türkiye’de ilk Dil ve Konuşma Terapisi programını açmak, gerek alan içinden gerekse ilişkili alanlardan ulusal ve uluslararası düzeyde öğretim üyesi desteği alarak çeşitli seminerler, kongreler ve hizmet içi seminerler düzenlemek, üniversitelere dil ve konuşma terapi merkezlerinin açılmasına (DİLKOM, MEDKOM, ÜSESKOM gibi) ve ihtiyacı olan kişilere bu merkezlerde düşük ücret karşılığında terapi hizmeti sağlamak, yurt dışı projelere ve kongrelere katılarak mesleğin sürdürülebilirliğini ve tanınabilirliğini sağlamak gibi çalışmalarla ödüle aday olma koşullarını sağladılar. Ödül için aday başvurusu yapan ABD’de West Virginia Universitesi ASHA Fellow ödüllü Öğretim Üyesi Profesör Ken St. Louis, Türkiye’de DKT mesleğinin kuruluş aşamalarından bu yana gelişim sürecine şahitlik etti ve program iyileştirme çalışmalarına destek verdi.
Amerikan Konuşma-Dil ve İşitme Birliği ASHA nedir?
ASHA, sadece ABD’de değil çeşitli ülkelerin de dil ve konuşma terapistleri ve odyologlarından oluşan 234 bin üyesi ile profesyonel, bilimsel ve akredite bir dernek olarak faaliyetlerini sürdürüyor. ASHA 70 yılı aşkın bir süredir üyelerini mesleklerine verdikleri katkılardan dolayı pek çok çalışma alanında ödüllendiriyor. Bunlardan biri olan “Uluslararası Başarılara Üstün Katkı Sağlama” (The Certificate of Recognition for Outstanding Contribution in International Achievement) belgesi ile takdir edilmeye aday gösterilen üyelerin ödüle uygun görülme koşulları “program geliştirme ve yönetme, seçkin yayın ve araştırmalar yapma, uluslararası düzeyde eğitimler düzenleme ve iletişim bozukluğu olanlara terapi hizmeti verme vb gibi” gereklilikleri içeriyor. Ancak, özellikle bu ödül ABD dışındaki bir başka ülkede bu tür çalışmaları ile meslek için etki yaratan kişi veya gruplara veriliyor. Ortaya çıkan başarı belli bir zamana odaklı olabildiği gibi yaşam boyu yaygınlığı olan bir katkıya da gönderide bulunabiliyor. Adı geçen ödül 2024 yılı için sadece Türkiye ve Avustralya adaylarına verildi.
Dil ve konuşma terapisinin Türkiye’deki gelişimi
Türkiye’de Dil ve Konuşma Terapisi programı, 1999 yılında ilk defa Anadolu Üniversitesinde yüksek lisans ve doktora düzeyinde başlatıldı, 2012 yılında ilk lisans programı yine Anadolu Üniversitesinde Sağlık Bilimleri Fakültesinde açıldı. Dil ve Konuşma Terapistleri, çocuk erişkin ve yaşlı popülasyonda dil-konuşma, ses ve yutma bozukluklarını belirleyen, değerlendiren ve terapisini yapan sağlık mesleği elemanlarıdır.
Günümüzde gerek devlet gerekse özel üniversitelerde DKT bölümlerinin sayısı 30’a yaklaşmış, mezunlar şehir hastanelerinde, rehabilitasyon merkezlerinde ya da serbest işyerlerinde çalışır duruma gelmişlerdir. Mesleğin kuruluşunu gerçekleştirip devamlılığını sağlayarak Türkiye adına uluslararası başarı düzeyinde takdir ödülüne hak kazanan öğretim üyeleri Prof. Dr. İlknur Maviş, Prof. Dr. S. Seyhun Topbaş, Prof. Dr. Ahmet Konrot ve Anadolu Üniversitesinde başlattıkları süreci diğer şehirlere yaygınlaştırma çabalarını da başarıyla yürütmektedirler.
