Döviz kurlarındaki artış ve Avrupa’ya kıyasla daha ucuz olan iş gücü, gurbetçilerin araçlarının bakım ve onarımları için Türkiye’yi tercih etmelerine sebep oluyor. Gurbetçilerin Avrupa’daki fiyatların üçte biri oranında araçlarının her türlü bakım ve arızasını Türkiye’de yaptırabildiğini dile getiren esnaf, pandeminin bitmesi ve dövizin bir yılda üçe katlanmasıyla gurbetçi yoğunluğu yaşandığını söyledi. Esnaf, gurbetçilerin bu yıl Türkiye’de çok daha uzun kaldığını, bunun da işlerine olumlu yansıdığını vurguladı.
Döviz kurlarında yaşanan artışlar, Türkiye’nin adeta Avrupa’nın “ucuzluk pazarı”na dönüşmesinin önünü açıyor. Türk Lirası’nın avro karşısında hızla değer kaybetmesi Avrupa’da yaşayan pek çok vatandaşın alışveriş için Türkiye’yi tercih etmesine sebep olurken, yaz tatillerini geçirmek için yurda gelen gurbetçiler de araçlarının bakım ve onarımı için sanayinin yolunu aşındırdı.
Önceki yıllarda gurbetçilerin araç döşemesi ve lastik yenileme gibi istekleri bulunmadığını ifade eden esnaf, dövizin yükselişiyle ülkeye talebin de arttığını vurguladı.
‘2-3 ay burada kaldılar’
Konu hakkındaki görüşlerini eskisehir.net’e anlatan Tornacılar ve Oto Tamirciler Odası Başkanı Adnan Karamanlı, gurbetçilerin hem Türkiye’deki hem de Eskişehir’deki esnafa faydası olduğunu ifade ederek, “Pandemiden dolayı 2 yıldır Türkiye’ye gelemiyorlardı. Bu sene neredeyse gurbetçilerimizin tamamı araçlarıyla geldi. Tatillerini de bu sene uzattılar. Normalde 20 gün, 1 ay kadar Türkiye’de kalıyorlardı. Bu sene 2-3 ay kaldılar. Şehrimize de ekonomik olarak her anlamda katkıda bulundular” diye konuştu.
‘Üçte biri oranında burada yaptırabildiler’
Karamanlı, gurbetçilerin araçlarının bakımlarını Türkiye’de yaptırmasının sebebini “Yurt dışında araç bakımı pahalı” olarak açıklayarak, “Döviz de çok arttı. Bu nedenle araçlarının bakımlarını yurt dışındaki rakamın üçte biri oranında burada yaptırabildiler. Ayrıca Avrupa’da çok sanatkar da yok… Orada araçlarını ya yetkili servislere yaptıracaklar ya da bizim ‘merdiven altı’ diye tabir ettiğimiz sıradan ustalara başvuracaklar” değerlendirmesinde bulundu.
‘Sanayiye gelen döviz arttı’
Eskişehir’de bu sene ciddi bir gurbetçi yoğunluğu yaşandığını dile getiren Karamanlı, “Sanayimizde işler hakikaten hızlıydı. Şehrimize ve esnafımıza ciddi oranda bir döviz bıraktılar. Eski sanayide 2 bin iş yerimiz var, yeni sanayi sitelerinde de 3 bin… Ortalama 5 bin civarında iş yerimiz olduğunu söyleyebilirim. Gurbetçiler de 2 senedir pandemiden dolayı gelemedikleri ve geçtiğimiz yıllara göre daha uzun süre Türkiye’de kaldıkları için sanayimize gelen döviz de daha fazla oldu. 2 yıldır en fazla yüzde 10-15’i geliyordu. Bu sene tamamı geldi. Esnaf da doğal olarak halinden memnundu” dedi.
‘Bin avro bozduruyorlar 18 bin lira para alıyorlar’
Karamanlı, şöyle devam etti:
“Araçlarının boyasını bile yaptırdılar. Normal bir araç boyası burada 10 bin lira civarında yapılabiliyor ama bu rakam yurt dışında 30 bin liraya denk geliyor. Araçlarının bakımlarının tamamını burada yaptırdılar. Daha önce bu kadar çok yaptırmıyorlardı çünkü burası da onlara pahalı geliyordu. Döviz artınca burası ucuz gelmeye başladı. Bin avro bozduruyorlar 18 bin lira para alıyorlar… Aracını komple 10 bin liraya boyatıyor, 550 avroya denk geliyor. Avrupa’da aracını boyatmaya kalksalar 2-3 bin avro ödemek zorunda kalıyorlar. Adam burada 500 avroya hallediyor.”
‘Döşeme yaptıran gurbetçi görmemiştik’
“Bu sene araçlarının döşemelerini de yaptırdılar. Önceden araçlarının döşemesini yaptıran gurbetçi görmemiştik. Lastiklerini bile yenilediler” diyen Karamanlı, sözlerini şöyle sonlandırdı:
“Lastik burada onlara göre çok ucuz geliyor. Yurt dışına göre üçte bir oranında daha ucuz oluyor. Lastikte de böyle oluyor, boyada da… Böyle olunca da sanayimize ciddi bir döviz bıraktılar. Hepsinden Allah razı olsun. Yüzde 90’ı da Türkiye’den ayrıldı şu anda. Gidiyorlar yavaş yavaş… Büyük bir ihtimalle de bu ayın sonunda tamamı gitmiş olur.”
‘Almanya’da, Fransa’da el emeği çok kıymetli’
TEKSAN’da yer alan Onur Oto’nun işletmecisi 30 yaşındaki Onur Altınöz de döviz kurlarındaki artışın gurbetçilerin esnafa yönelik talebini artırdığını kaydederek, “Avrupa’da 3-5 bin avroya yaptıracağı işi burada çok daha ucuza yaptırabiliyorlar. Ayrıca biliyorsunuz, Almanya’da, Fransa’da el emeği çok kıymetli olduğu için işçilik de daha pahalı oluyor. Orada adam 2 bin avroya malzeme alıyor fakat 5 bin avro da işçilik ücreti veriyor. Bu nedenle de gurbetçiler Türkiye’yi tercih ediyor” yorumunu yaptı.
‘1 sene boyunca aracını yaptırmıyor’
Altınöz, kimi gurbetçilerin araçlarının arızasını 1 sene boyunca yaptırmadıklarını ve Türkiye’ye gelmeyi beklediklerini ifade ederek, “‘Nasıl olsa dövizin artması ve işçiliğin ucuz olması sayesinde Türkiye’de çok daha düşük rakamlara bu işi hallettiririm’ diye düşünüyorlar. Bu nedenle bizim işimize de faydaları oluyor diyelim. Daha çok mekanik arızalar için Türkiye’yi tercih ediyorlar” bilgisini verdi.