Türkiye'de emeklilerin uzun süredir beklediği seyyanen zam konusunda yeni veriler dikkat çekti. 2023 yılında verilen ancak yalnızca memurları kapsayan seyyanen zamın, emeklilere uygulanmaması sonucunda ortaya çıkan maddi kayıp netleşti. Hesaplamalara göre, bir emeklinin son 22 ayda uğradığı toplam kayıp, 112,28 gram altına karşılık geliyor.
2 YIL OLMAK ÜZERE
1 Mayıs 2023'te, Cumhurbaşkanlığı seçimine iki hafta kala memurlara verilen seyyanen zam, emeklileri kapsamadı. Memurlar Temmuz 2023 itibarıyla her ay 8.077 TL seyyanen zam almaya başladı. Bu miktar zamanla artarak Ocak 2024'te 12.055 TL’ye, Temmuz 2024’te 14.833 TL’ye ve Ocak 2025’te 16.043 TL’ye yükseldi.
Söz konusu süreçte emekliler, kendilerine de benzer bir düzenleme yapılacağına dair umutlarını korusa da, herhangi bir ek zam alamadı. Şu anda Türkiye'deki toplam emekli sayısı 16 milyon 750 bine ulaştı.
Yapılan hesaplamalara göre, seyyanen zam emeklilere de verilmiş olsaydı, her bir emekli bu zamlarla gram altın biriktirmiş olabilecekti. 22 aylık süreçte bir emekli 112,28 gram altın alabilecek düzeyde seyyanen zamdan mahrum kaldı. Bu kaybın bugünkü değerle TL karşılığı 460 bin TL'yi aşıyor.
Örneğin Temmuz 2023’te gram altın 1.645 TL seviyesindeydi. 8.077 TL’lik seyyanen zamla o dönemde yaklaşık 4,91 gram altın alınabiliyordu. Benzer şekilde her ay alınabilecek altın gramı dönemsel değişimlere göre hesaplandığında, kayıp miktarı 112 gramın üzerine çıktı.
Seyyanen zam ile birlikte en düşük memur maaşı büyük artış gösterdi. Haziran 2023’te aile yardımı dahil en düşük memur maaşı 11.837 TL iken, Temmuz 2023’te seyyanen zamla birlikte 22.017 TL’ye çıktı. Bugün bu rakam 43.700 TL’ye ulaştı.
Öte yandan, aynı tarihte 7.901 TL olan en düşük memur emeklisi aylığı, bugün 19.616 TL seviyesine çıktı. Bu artış, memur maaşlarına oranla çok daha sınırlı kaldı. Böylece memurların gelirlerinde 3,7 kat artış olurken, memur emeklilerinin gelirlerinde yalnızca 2 katı biraz aşan bir artış gerçekleşti.
İki yılı aşkın süredir ek iyileştirme bekleyen emekliler, henüz taleplerine karşılık bulamadı. Emekli kesimi, özellikle yaşam maliyetlerinin arttığı bir dönemde, adil bir düzenleme yapılmasını talep ediyor.
