Kanunla, 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler sonucu etkilenen bölgelerde, hasar tespit raporlarına dayalı idari işlemlere karşı açılan iptal davalarında yeni usuller getirilmektedir. Bu düzenleme ile yargı süreçlerinin hızlandırılması amaçlanmaktadır.
Öncelikle, 10 gün içinde ilk inceleme yapılacak ve dava dilekçesi ile ekleri tebliğ edilecektir. Savunma verme süresi, dava dilekçesinin tebliğinden itibaren 15 gün olacak, bu süre bir defaya mahsus olmak üzere en fazla 10 gün uzatılabilecektir. Savunmanın verilmesi veya savunma verme süresinin geçmesiyle dosya tamamlanmış sayılacaktır. Yürütmenin durdurulması talebine karşı verilen kararlara itiraz edilemeyecektir.
Keşif ve bilirkişi incelemesi yapılması gereken durumlarda, dosyanın tekemmülünden itibaren 15 gün içinde keşif yapılacaktır. Tarafların hak ve menfaatlerini korumak amacıyla zorunlu olan hallerde, keşif ve bilirkişi incelemesi, ilk incelemenin ardından da yapılabilir. Bilirkişi raporları 15 gün içinde mahkemeye teslim edilecektir. Bu raporlar ve bilirkişilere itiraz, raporun tebliğinden itibaren 7 gün içinde yapılabilir.
Duruşma yapılması, tarafların isteğine ve mahkemenin kararına bağlı olacaktır. Duruşma günü, en az 15 gün önce taraflara bildirilecektir.
Davalara ilişkin kararlar, dosyanın tamamlanmasından veya ara karar, keşif, bilirkişi incelemesi veya duruşma yapılması gereken hallerden itibaren en geç 15 gün içinde verilecektir. Nihai kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde istinaf yolu kullanılabilecektir.
Ayrıca, bu düzenleme kapsamındaki iptal davaları ile tam yargı davaları birlikte görülemeyecektir. Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce birlikte açılmış olan iptal ve tam yargı davaları ayrılacak ve bu davalar mevcut aşamalarından itibaren ayrı şekilde görülmeye devam edecektir. Yürürlüğe giren düzenleme, önceden açılmış davalara da uygulanacaktır. Bu nedenle savunma verme süresi, bilirkişi raporlarına itiraz süresi, istinaf başvuru süresi ve istinaf dilekçesine cevap verme süresi gibi süreler değişmeyecektir.
İTİRAZ EDİLEMEYECEK
Mecut uygulamada yargı süreçlerini uzatan bazı uygulamalar da değiştiriliyor. Buna göre, yargı sürecinin yanı sıra tebligat ve inceleme süreleri de dikkate alındığında süreci uzatan yürütmeyi durdurma kararlarına itiraz uygulamasında önemli değişikliğe gidiliyor. Teklifle, yürütmenin durdurulması talebine ilişkin olarak verilen kararlara itiraz edilemeyecek. Tarafların istemi olsa dahi duruşma yapılması mahkemenin takdirinde olacak. Savunma verme süresi dava dilekçesinin tebliğinden itibaren 15 gün olacak, bu süre bir defaya mahsus en fazla 10 gün uzatılabilecek. Keşif ve bilirkişi incelemesi yapılması gereken hallerde, dosyanın hazırlanmasından itibaren 15 gün içinde keşif yapılacak. İstinaf, istemi en geç 2 ay içinde karara bağlayacak. İstinaf incelemesi aşamasında, mahkeme gerekli işlemleri 15 gün içinde yerine getirecek.
İŞTE TEKLİFTE ÖNE ÇIKANLAR:
- Mevcut yasaya göre bir yapının kentsel dönüşüme sokulabilmesi için hisseleri oranında maliklerin en az üçte ikisinin çoğunluğunun rızası gerekiyor. Teklife göre ise maliklerin tamamının muvafakatiyle yürütülmesi gereken tüm iş ve işlemler, hisseleri oranında maliklerin salt çoğunluğu ile aldığı karara göre yapılacak.
- Afet riski gözetilerek yapılacak kentsel dönüşüm işini yapmak üzere Kentsel Dönüşüm Başkanlığı kuruldu. Başkanlık, riskli yapıların tespitini resen yapabileceği gibi süre vererek maliklerden veya kanuni temsilcilerinden de isteyebilecek.
- Riskli yapıların yıktırılması için, bu yapıların maliklerine 90 günden fazla olmamak üzere süre verilecek. Bu süre içinde yapı, malik tarafından yıktırılmadığı takdirde, yapının idari makamlarca yıktırılacağı bildirilecek. Başkanlık, tespit, tahliye ve yıktırma iş ve işlemlerini de yapabilecek.
- Teklifte yoksul veya dar gelirli vatandaşlara verilecek bağımsız bölümler için, borçlanması gereken hak sahibinin yeterli mali gücünün bulunmaması halinde mağduriyeti giderici düzenlemeye gidiliyor. Buna göre, hak sahibinin üzerine kayıtlı, ikâmet edebileceği konut nitelikli başka bir gayrimenkulü yoksa bu bağımsız bölümler üzerinde hak sahibine tanınabilecek. Hak sahibi evli ise işlem yapıldığı tarihteki eşine oturma hakkı tanınacak.
