Yıllar önce “müjde” diye duyurulan ve Eskişehirlilerin merakla beklediği Süper Kent’in arazisi TOKİ’ye verildi. Böylelikle Eskişehir’de bir hikaye daha başlamadan bakanlık tarafından rafa kaldırılmış oldu.
Gelelim, ‘Süper Kent’in hikayesine;
Eskişehir’in güneyinde yer alan Kocakır mevkii, 2016 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca hazırlanan “Sürdürülebilir Performanslı Kentler (SÜPER KENT)” projesinin uygulanacağı pilot bölge olarak seçilmiş, gecekondu önleme bölgesini de içeren 838 hektar alan rezerv yapı alanı olarak ilan edilmişti.
(2016'da ilan edilen rezerv alan)
Proje, Eskişehir’de sevinçle karşılanmış, dönemin Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Eskişehir’e kuracağı Süper Kent projesinin Türkiye’ye örnek olacağını söylemiş, “üzerimize düşeni yapmaya hazırız” mesajını vermişti.
Büyükşehir Belediyesi bakanlığın görev alanlarına giren planların yapılmasını üstlendi.
Bu doğrultuda projeye ait geliştirilen mekânsal kararlar yine 2016 yılında Eskişehir Büyükşehir Belediyesi ile İstanbul Teknik Üniversitesi arasında imzalanan ortak hizmet projesi protokolü kapsamında hazırlanan ve Eskişehir Büyükşehir Meclisi’nce onaylanarak yürürlüğe giren 1/25 bin ölçekli nazım imar planına işlendi.
75 bin nüfuslu Süper Kent’tin içerisinde 18 bin 775 konut, 1342 ticari yapı, 1 hastane, 1 kültür merkezi, 42 aile sağlığı merkezi, okullar ve sosyal alanlar yer alacaktı. Kişi başına 41 metrekarelik yeşil alan düşecek, her konut başına 36 metrekare sebze ve meyve yetiştirilecek arka bahçeler olacaktı.
Bina çatılarına konacak güneş panelleri ve güneş tarlaları ile 24.5 megavat enerji üretilerek yüzde 94.3 oranında karbon salınımı azaltılacak, hem alan hem de bina bazında su arıtma ve yağmur suyu biriktirme sistemleri ile arıtma sistemlerinden de sulama suyu sağlanacak, çöpler ise enerjiye dönüştürülecekti.
Aradan yıllar geçti, Süper Kent ile ilgili bir gelişme yaşanmadı. Sonra öğrendik ki, 13 Şubat 2024 tarihinde yayınlanan kararla rezerv yapı alanının içerisinde ilan edilen ve tamamı hazine mülkiyeti olan 475, 56 hektarlık (4 milyon 755 bin 600 metrekare) Gecekondu Önleme Bölgesi alanını TOKİ’ye devredilmiş…
(838 hk rezerv alanı 475, 56 hektarlık alanı TOKİ'ye devredildi)
Bu devirle birlikte Süper Kent kurulması için ilan edilen 838 hektarlık rezerv yapı alanından geriye 363 hektarlık rezerv yapı alanı kaldı. Bu alan ise Aşağı Çağlan ve Kayapınar Mahallelerinin meskun yerleşim alanları ile özel mülkiyette olan parsellerden oluşuyor.
Öte yandan 6 Şubat depreminin ardından, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi 11 Nisan 2023 tarihinde söz konusu rezerv yapı alanında kalan hazine mülkiyetindeki parsellerin Eskişehir’deki riskli yapı stokunun yenilenmesinde kullanmak üzere belediyeye devrini talep etmiş, ancak Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı söz konusu mülkiyetlerin TOKİ’ye devredildiği gerekçesi talebi ret etmiş.
Eskişehir’de halen statüsü devam toplam 147 hektar büyüklüğünde üç adet riskli alan bulunuyor. Kamu mülkiyetindeki tüm taşınmazların Gecekondu Önleme Bölgesine dahil edilmesi ile rezerv yapı alanının Eskişehir Büyükşehir Belediyesi tarafından kullanılması mümkünsüz hale geldi.
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, kentteki riskli alanlara ve riskli yapı stokuna rağmen kent merkezine yakın son kalan hazine mülkiyetindeki alanın kapsamı dışında kullanılacağı, konunun ortak akılla çözülebilecekken yerel yönetimleri dışarıda bırakarak, merkezden yapılan müdahaleler ile kentsel gelişimi daha da plansız ve çözümsüz hale getireceği gerekçeleriyle dava açmış. Yargıdan ne sonuç çıkacağını hep birlikte göreceğiz.
Gelelim, Büyükşehir Belediyesi’nin riskli alanları dönüştürmek için istediği, ancak TOKİ’ye devredilen hazine mülküne… TOKİ’nin burayı ne amaçla kullanacağı da bir ay önce belli oldu. Söz konusu alanın TOKİ tarafından “İlk Evim Arsa” projesi kapsamında kullanılacağı 4 Nisan 2024 tarihinde bakanlıkça onaylanan Eskişehir İli 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı değişikliği raporunda ortaya çıktı.
