Eskişehir Büyükşehir Belediye Meclisi’nde, 2023 yılına ait kesin hesap görüşüldü. Komisyondan gelen rapora AK Parti grubu ret oyu kullanırken, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’nin 2023 yılı kesin gelir gider hesabı oy çokluğuyla kabul edildi. Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, 2023 yılında toplam 3 milyar 800 milyon TL gelir elde etti, 4 milyar 64 milyon 707 bin TL harcadı.
“Kıt kaynaklar verimli kullanılmamış”
Karşı oy gerekçelerini açıklayan AK Parti Grup Başkanvekili Ahmet Sivri, mevcut kıt kaynakların etkin ve verimli şekilde kullanılmadığını savunarak, şunları söyledi: “2023 yılı mali verilerine göre belediyenin yükümlülük göstergesi yüzde 73,54 dür. Yani gelirlerimizin yüzde 73,54’le borçlarımızı ödüyor geriye kalan yüzde 26,46 ile ancak kamu harcaması yapabiliyoruz. Bu da ancak maaş ödemeleri faiz giderlerine yetmektedir. Gelirlerin yükümlülük ve giderleri karşılama oranı ise yüzde 55,40’dır. Bunun anlamı gelirlerimiz ile borçlarımızın ve giderlerimizin ancak yüzde 55’ni ödüyor yüzde 45 daha borcumuz kalıyor demektir. Mali durum bundan ibarettir. Yapılan yatırımlar ancak borçlanma yolu ile yapılacak vergi ve SGK primleri ve cari transferlerin bir kısmı ise ödenemeyecektir.”
“Kentsel dönüşümde sınıfta kaldı”
Eskişehir’in yüksek deprem riski taşıdığına dikkat çeken ve belediyenin kentsel dönüşüm konusunda ciddi zafiyetleri olduğunu savunan Sivri, “ 2011 yılında kentsel dönüşüm alanı ilan edilen Gündoğdu 1 ve Gündoğdu 2 ye, 12 yıl aradan sonra ‘başlıyoruz’ tabelası koymak cidden endişe vericidir. Kaldı ki bu alan belediyemizin kentimizde dönüştürmesi gereken alanın yüzde 5 bile değildir. Belediye bu konuda sınıfta kalmıştır. Kentsel dönüşüm sözde değil özde hizmette önceliklerin en başına alınmalıdır” diye konuştu.
“Ekonomik krize rağmen yüzde 90 büyük başarı”
CHP Grubu adına konuşan Odunpazarı Belediye Başkanı Kazım Kurt, Türkiye’deki ekonomik krize rağmen bütçenin gerçekleşme oranının yüzde 90’nı geçmesinin bir başarı olduğunu vurguladı. Kurt, “Bütçe doğru yapılmış ve harcamalar doğru yerde kullanılmış ki gerçekleşme oranı yüzde 90’nı geçmiş. Neye rağmen? Türkiye’deki enflasyonun yüzde 125’ten aşağıya düşmediği bir yıla rağmen. Enflasyonla beraber ekonominin de çok kötü bir duruma gelmesine rağmen belediye çalışanları ve o dönem ki başkanı bu uygulamayı verimli bir biçimde tamamlamıştır. Ekonominin bu hale gelmiş olmasına rağmen bu işler çözülmüştür. Büyükşehir Belediyemizin 2023 yılındaki hesaplarına baktığımız zaman olağanüstü bir eksiklik ya da yanlışlık söz konusu değildir. 2023’te öngöremediğimiz, bizim dışımızda gelişen bazı olaylar bütçeleri olumsuz etkilemiştir. Bir cumhurbaşkanlığı seçimi gündeme gelmiştir. Cumhurbaşkanlığı seçimi nedeniyle merkezi hükümet hiç kimseye sormadan siyasi amaçlı her türlü tavizi vermiştir, popülizm yapmıştır. Onun sonucunda personel giderleri ciddi anlamda artmıştır. EYT çıkmıştır. Emekli harcamaları ciddi anlamda külfet getirmiştir. Elektrik ve akaryakıt fiyatlarının geldiği noktayı 2022’de hiç kimsenin kestirmesi mümkün değildi. Hesapların yüzde 90’a yakın bir noktaya gelmiş olması başarıdır. Eleştirilere baktığımızda daha gerçekçi olması gerektiğini vurgulamak isterim” dedi.
“Bakanlık, Eskişehir’e şaşı bakmamalıdır”
Kentsel dönüşüm konuşunda yapılan eleştirilerin tutarlı olmadığını söyleyen Kurt, “Kentsel dönüşüm birinci derecede ve asli olarak devletin asli görevidir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın görevidir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın kolaylaştırması ölçüsünde Büyükşehir Belediyesi’nin uygulamaya geçmesi mümkündür. Gündoğdu’daki gecikmenin sebepleri yasal bazı sıkıntılardır. Açılan davalardır. Planların uygulanmasıdır. Bu doğrulta da işin uzamasıdır. Belki şuan da açtığınız ihaleye teklif verecek müteahhit bulma şansınız yoktur. Bu işi öncelikle Adalet ve Kalkınma Partili meclis üyelerinin doğrudan takip etmesi gereklidir. Eskişehir’deki kentsel dönüşüme uğraması gereken pek çok alan vardır. Bu alanların sorumluluğu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndadır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bu doğrultuda Eskişehir’e şaşı bakmamalı, doğru bir destekle doğru kararla ya kendisi yapmalıdır ya da büyükşehre ve ilgili belediyesine devretmelidir. Aksi takdirde Eskişehir’de imarla ilgili çok ciddi sorunlar yaşayacağımız kesindir” ifadelerini kullandı.
“Yatırımda yüzde 200 artış yaşandı”
CHP’li Nihat Çuhadar, AK Parti grubundan gelen eleştirilere yanıt verdi. Çuhadar, 2023 yılında yatırımlar için 1 milyar 159 milyon 69 bin TL ödenek ayrıldığını, bu tutardan 919 milyon 833 bin TL’sinin yatırımlarda kullanıldığını aktardı. Yatırım bütçesinin gerçekleşme oranının yüzde 79,36 olduğuna vurgu yapan Çuhadar, “2022 yılına göre yatırım bütçesinin gerçekleşmesinde yüzde 200,03 oranında artış meydana gelmiştir. 2023 yılı kesin hesabı incelendiğinde harcamaların tasarruf ve verimlilik çerçevesinde yapıldığı, herhangi bir hizmet aksamaması için tüm gayretin gösterildiği, ödenek üstü ve bütçe dışı harcamanın olmadığı ve bütçe disiplinine uyarak ödemelerin yapıldığı anlaşılmaktadır” ifadelerini kullandı.
“En yüksek gelir merkezi idare vergi gelirlerinden”
2023 yılında toplam tahakkuk miktarının 3 milyar 847 milyon 464 bin TL olduğunu aktaran Çuhadar, “Tahsilat miktarı ile karşılaştırıldığında tahsilat-tahakkuk oranı yüzde 98,77 olarak hesaplanmıştır. 2023 yılında en yüksek gelir 3 milyar 250 milyon 473 bin TL ile merkezi idare vergi gelirlerinden alınan paylardan elde edilmiştir” dedi.
"Gerçekleşme oranı yüzde 97,81”
2023 yılında elde edilen gelir türleri ve yapılan tahsilat oranı ise şöyle;
Vergi gelirleri: 29 milyon 125 bin 89 TL
Teşebbüs ve mülkiyet gelirleri: 370 milyon 218 bin 408 TL
Bağış ve yardımlar: 2 milyon 742 bin TL
Diğer gelirler: 3 milyar 366 milyon 250 bin TL
Sermaye gelirleri: 32 milyon 4 bin TL
