Demir eksikliği yetişkinlerde çok rastlanan bir durum olduğu gibi, minik yavrularımızda da görülebilmektedir. Çocuklarda görülen önemli bir sorun olan demir eksikliği tedavi edilmezse ilerleyen yıllarda çocuğunuz büyük sağlık problemleri yaşayabilir.
Bu makalede:
- Bebeklerde demir eksikliği belirtileri,
- Bebeklerde demir eksikliğinin nedenleri,
- Bebeklerde demir eksikliği nasıl giderilir?
- Konularından detaylı bir şekilde bahsedeceğiz.
Bebeklerde Demir Eksikliğinin Belirtileri Nelerdir?
Küçük çocuklarda anemi rahatsızlığı baş gösterdiğinde bir çok belirti bu durumu anlamanıza yardımcı olabilir.
Bebeklerde demir eksikliği bitkinlik, kalp çarpıntısı, çocuğunuzun renginin solması, küçük bir hareket sonrası hemen yorulma, baş ağrısı, bebeğinizin tırnağında çizgilenmeler, ağzın kenarlarında yaralar bebeklerde demir eksikliğinin belirtileridir.
Ayrıca çocuğunuz toprak, tuz, kağıt gibi yabancı maddeleri de yemek isteyebilir. Bu da çocuklarda demir eksikliğinin bir belirtisidir.
Okul çağındaki çocuğunuzda da anemi varsa bunu çocuğun akademik durumundan bile anlayabilirsiniz. İştahsızlık, aşırı sinir, dikkat dağınıklığı, çocuğun okulda başarısının düşmesi, algılama da sorunlar ve sürekli enfeksiyonlu hastalıklar geçirmesi de okul çağındaki çocuklarda gözlemleyebileceğiniz belirtilerdendir.
Süt bebeklerinde ise, ağlarken morarma, yutkunma problemi, gelişimin yavaşlaması ve gerilemesi (oturan bebek oturamamaya, yürüyen bebek yürüyememeye başlar.) görülmektedir. Bu belirtiler anemi başlangıcında görülebileceği gibi anemi başlamadan önce görülebilmektedir.
Bebeklerde Demir Eksikliğini (Anemi) Nelerdir?
- Demir eksikliğinin nedenlerini doğum öncesi ve doğum sonrası olmak üzere iki grupta inceleyeceğiz.
- Doğum öncesi anemiye yol açan nedenler:
- Anne karnında iki ya da daha fazla bebeğin olması,
- Bebekten anneye kan akışı ya da bebeğin kanının ikiz kardeşine geçişi,
- Anne karnında görülen kanamalar,
- Bebeğin anne karnında oksijensiz kalması
- Bu saydıklarımız doğum öncesi demir eksikliğine yol açan nedenlerdir.
- Doğum Sonrası Bebekte Anemi Nedenleri
- Yetersiz beslenme,
- Annenin bebeği ek besinlere geç başlatması,
- Bebeğin ya da çocuğun günde yarım litreden fazla inek sütü tüketmesi,
- Çocuğun vejeteryan beslenmesi,
- Sürekli devam eden ishal durumları,
- Enfeksiyonlu hastalıklara çocuğun sık sık yakalanması,
- Sindirim sistemindeki anormallikler,
- Doğumda normalden küçük doğmuş bebekler,
- Parazitler, (bağırsak kurtları, tenyalar)
- Erken doğmuş bebekler,
Çocuklarda Demir Eksikliğine Ne İyi Gelir?
Doğumdan sonraki 6. Aydan itibaren bebeklerin demir içeren yiyecekleri tüketmesi önemlidir. Özellikle köy yumurtası ve kırmızı et demir bakımından zengin yiyeceklerdir. Bu yiyecekler kan yapan yiyeceklerin en önemlileridir.
Süt bebekleri, doğumdan sonraki ilk yıl inek sütünü içmemelidir. Bunun yerine demir açısından zengin hazır mamaları uzmanlar tarafından önerilmektedir.
Büyük çocuklar ise, günde yarım litreden fazla inek sütü içmemelidir. Çünkü inek sütü çocukta demir eksikliği anemisi riskine yol açabilmektedir.
Kırmızı et çeşitleri, karaciğer, yumurta sarısı, baklagiller (fasulye, mercimek) üzüm pekmezi gibi gıdalar mükemmel demir kaynaklarıdır. Demir eksikliğini önlemek istiyorsanız bu yiyecekleri haftanın en az 3 günü çocuklarınıza yedirmelisiniz.
Halk arasında ıspanağın demir deposu olduğuna dair yanlış bir inanış vardır. Ancak ıspanak ve ıspanak gibi yeşil renkli olan sebzelerin en temel ortak özelliği demir emilimini azaltmasıdır. Bu yüzden çocuğumun demiri eksik ıspanak işe yarar mı diye düşünmeyin.
Çocuklarda Demir Eksikliğinin İlaçla Tedavisi
Çocuklarda anemi tedavisinde, demir açısından zengin ilaç ve şuruplar kullanılmaktadır.
Genel olarak günde 2 kez aç karnına verilen ilaçların en önemli özelliği süt ve süt ile üretilen besin maddeleriyle birlikte verilmemesidir.
İlacını içen çocuğun bu gıdaları tüketmesi için en az yarım saat kadar bir sürenin geçmiş olması gerekiyor.
Ayrıca C vitamini açısından zengin içecekler ya da yiyecekler demirin vücut tarafından daha iyi bir şekilde emilmesini sağlamaktadır.
Çocuğun doktoru tarafından verilen ilaçların az kullanımı nasıl zararlıysa, aşırı doz kullanımı da o kadar zararlıdır.
Çocuklarda anemi tedavisi 3 ay sürmektedir. 3 ayın sonunda ise HGB değerlerinin normal düzeye ulaştığını görmeden tedavi sonlandrılmaz. Çocukta HGB değerleri, normal düzeye geldiği zaman ise, doktorunuz ilacın dozunu azaltıp, 1-2 ay kadar daha ilacı vermeye devam eder ve bebeğin ya da çocuğun vücudundaki tüm demir depoları dolar.
Çocuğum demir ilacını içmiyor ne yapmalıyım? Diye bir düşünceye kapılabilirsiniz. Böyle durumlarda doktorunuzun verdiği ilacı sıkma portakal suyu ile karıştırarak bebeğinize içirebilirsiniz. Bu şekilde hem ilacı tadı çocuğunuzun damağına hitap eder, hem de demirin vücut tarafından emilimi kolaylaşır.
Ayrıca şu sorular da aklınıza gelebilir. Bebeğimin ilaç kullanıyor, kakası siyah ne yapmalıyım? Bu da ilaç kullanımı ile birlikte gelişen normal bir durumdur. İlaçla birlikte kabızlık, ishal ve mide yanması gibi sorunlar da görülmektedir.
Karın ağrısı için ilaç aç karnına akşam verilmeli, midede yanma şikayeti için de tok karnına yemekten en az 1 saat sonra verilmelidir. Bu şekilde çocuğunuzun vücudunun demir ilaçlarına gösterdiği bu tepkileri azaltabilirsiniz.
Çocuklarda Demir Eksikliği Mutlaka Tedavi Edilmeli
Özellikle bebeklerde görülen demir eksikliği mutlaka tedavi edilmelidir. Tedavi edilmeyen demir eksikliği anemisi ilerleyen yıllarda çocuğun zeka geriliği yaşamasına yol açabilmektedir. Yürümeye geç başlama, dikkat dağınıklığı gibi ileride tedavi edilemeyen rahatsızlıklar ortaya çıkar. Ağır demir eksikliği anemisinde ise, tedavi edilmediğinde kalp yetmezliği bile görülebilmektedir.
