Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, şehir içi toplu taşıma hizmeti veren belediye iştiraklerinden Hafif Raylı Sistemler Ulaşım Sanayi ve Ticaret A.Ş.'ye (ESTRAM), aylık 35 milyon TL’yi geçmemek şartıyla gelir desteği ödemesi yapacak. Eskişehir Büyükşehir Belediye Meclisi’nde görüşülen ESTRAM’a gelir desteği ödemesiyle ilgili rapora AK Parti grubu ret oyu verirken, ilgili madde oy çokluğuyla kabul edildi.
“Hepimiz batıyoruz, batmaya da devam edeceğiz”
Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Ayşe Ünlüce, toplu taşımanın tüm belediyelerin üzerinde bir yük olduğuna dikkat çekti. Toplu taşımada zam yapmamak için direndiklerini aktaran Ünlüce, şunları kaydetti: “Hiçbir siyasi parti ayrımı yapmadan, Türkiye’nin her yerinde toplu taşıma yürüten bütün belediyelerin ortak derdi budur. Ne yazık ki toplu ulaşım nedeniyle hepimiz batırıyoruz. Batmaya da devam edeceğiz. Çünkü akaryakıt, elektrik gibi giderler üç, dört yıldır çok belimizi büktü. Bununla ilgili çözüm önerilerimizi bir dönem 30 büyükşehrin genel sekreterleri olarak hazırlayıp vermiştik. Akaryakıtta ÖTV indirimi, 65 yaş üstüne yoğun kullanılan saatlerde kısıt getirilmesi gibi… Seçimi kazandıktan sonra bunları tekrar rapor haline getirdik ve meclise gönderdik. Gönül ister ki şirketlerimizin hepsi kar etsin ve biz toplu ulaşımı en uygun fiyatlarla halkımıza kavuşturalım. Dün gerçekleşen UKOME toplantısında bu konu gündemdeydi. Minibüsçülerimiz, taksicilerimiz zam istediler. Normalde büyükşehirde bu gelen zamma göre yapmalı. Ancak biz bunu belediye olarak üstlenmek istedik. Halkımızı belli bir süre daha zamla karşılaştırmak istemedik. Minibüsçülerimiz gerçekten zarar ediyordu. UKOME onları haklı bularak böyle bir karar verdi. Elimizden geldiğince direniyoruz. Ancak toplu ulaşım şuanda toplumu ulaşımı sağlayan il belediyeleri ve büyükşehir belediyeleri sırtında bir kambur…”
“Belediye, aylık kaynak aktaracak”
CHP’li Nihat Çuhadar, ESTRAM’ın bilet satışı dışında başka bir geliri olmadığını aktararak, geçtiğimiz yıl 109 milyon TL zarar ettiğini kaydetti. Çuhadar, açıklamasında, “ESTRAM’ın 2023’teki geliri 667 milyon 738 bin 340 TL’dir. Şirketimizin giderleri de 777 milyon 68 bin 69 TL’dir. Yılsonundaki zararımız 109 milyon 329 bin 728 TL’dir. ESTRAM halka hizmet eden, çok maliyetli bir işletme. Yılda 46 milyon taşıyor. 65 yaş ücretsiz yolcu, öğrenci indirimi gibi bir hesaplama yaparsak zararı çok. Bu zararı karşılamak için tramvay biletlerinin tamı 30 liradan, indirimleri 25 liradan, diğer indirimleri de 20 liradan yaparsak, taşınan 47 milyon ile ancak kafa kafaya gelebilir” ifadelerini kullandı.
“100 yolcunun 25’i ücretsiz taşınıyor”
CHP’li Ali Haydar Çelik ise, 2023 Sayıştay taslak raporunda şirketin sürdürülebilir olması için gelir desteği ödemesinin mutlaka yapılması gerektiğinin belirtildiğini ifade etti. Eskişehir’de her 100 yolcudan 25’inin ücretsiz yolculuk yaptığına dikkat çeken Çelik, şunları belirtti: “ESTRAM’da ortaya çıkan mali durum, oybirliğiyle geçirdiğiniz faaliyet raporunda yer alıyor. Gelinen noktada zorlama, aykırı, ret oyu verme noktasındaki tavrınız anlaşılır gibi değil. Kamuoyu açısından da güvenilir değil. Aralık 2021 itibariyle belediyelerin toplu taşıma şirketlerinde gelir desteği ödemesi yasal olarak verilmeye başlanmıştır. Büyükşehir Belediyeleri kendisinden izin veya ruhsat almak, kiralamak suretiyle çalışan ve toplu taşıma hizmeti yürüten gerçek ve tüzel kişilere nüfus hattın uzunluğu ve hattın kullanılan sayısı kriterleri esas alınarak tespit edeceği hatlardaki toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz veya indirimli yararlananlara ilişkin gelir desteği ödemesi yapabilir. Bunu istinaden ESTRAM’a serbest, indirimli ve abonman kart için yolcu başı aylık gelir destek ödemesi sağlanabilir. Yasanın belirlediği ve bizim önümüze koyduğu bu sonuçla birlikte siz burada ESTRAM’a gelir desteği yapılmasını istemiyorsunuz. Siz seçimden önce niçin demagoji yaptınız? Büyükşehir Belediye Başkan adayınız ile kamuoyunu neden yanlış yönlendirdiniz? ‘Öğrenci abonmanları 50 TL olacak’ dediniz. Öğrenci abonmanları eğer 50 TL olsaydı, siz de bu belediyeyi kazanmış olsaydınız bizim 35 milyon liralık gelir desteği teklifimizi 70 veya 100 milyon olarak talep edecektiniz. Sosyal belediyecilik anlayışı ve 2014’te başlayan 65 yaş üstü desteği ile birlikte şuanda ulaşım araçlarından yaralananların sayısı yüzde 25’dir. 100 tane yolcunun 25’ini ücretsiz taşıyoruz.”
