Jet lag; hepimizin bildiği gibi, farklı zaman dilimleri arasında yapılan uçak yolculuklarının bitmesinin ardından kişilerde görülen uykusuzluk başta olmak üzere yorgunluk ve diğer geçici rahatsızlıklar için kullandığımız bir tabirdir. Jet lag’ın bir diğer adı da; uçuş yorgunluğu olup tıpta sirkadiyen uyku ritmi bozukluğu diye farklı bir ismi bulunmaktadır. Sirkadiyen uyku ritmi, vücudunuzda uyku düzeninizi ayarlayan bir biyolojik saate benzer. Farklı saat dilimleri arasında yapmış olduğunuz bazı bazı uçak yolculukları bu ritmi bozmakta ve uyku düzeninize zarar vermektedir. Şimdi biraz da, jet lagın belirtileri hakkında konuşalım.
Jet Lag’ın Belirtileri Nelerdir?
Çok fazla uçak yolculuğu yapıyorsanız hele de yaptığınız yolculuklar okyanus ötesinde ise, jet lag kavramıyla çoktan tanışmış olmalısınız. Hepimizin bildiği gibi, jet lag olduğumuzu anladığımız ilk anda yorgunluk ve uykusuzluk hissederiz. Bununla birlikte; kabızlık, ishal, kaygı, susuzluk, sersemlik, baş ağrısı, hazımsızlık, bulantı, terleme, baş dönmesi, konsantrasyon bozuklukları, koordinasyon problemleri, sürekli uyuma isteği, unutkanlık, halsizlik gibi duygusal ve fiziksel semptomlara, jet lag olduğunuz takdirde rastlayabilirsiniz. Ayrıca, jet lag olduğunuz için kalp atışlarınız daha düzensiz hale gelebilir. Jet lag sürecinde, hastalıklara daha kolay yakalanabilirsiniz. Sadece yetişkin insanlar değil, bebeklerde ve çocuklarda da jet lag belirtilerine rastlayabilirsiniz. Eğer, kendinize jet lag tanısı koyduysanız, tıbbi bir muayeneye ihtiyacınız yoktur. Çünkü, farklı zaman dilimleri arasında yolculuk yaptıysanız ve jet lag belirtilerini kendinizde görüyorsanız çok büyük bir ihtimalle jet lag olmuşsunuzdur. Ancak, jet lag belirtileriniz şiddetliyse ve kendiliğinden geçmiyorsa yani düzelmiyorsanız mutlaka bir doktora görünmelisiniz.
Jet Lag Nasıl Geçer?
Hepimizin bildiği gibi jet lag belirtileri can sıkıcıdır. Özellikle, iş için bir yere gittiyseniz ve çözmeniz gereken problemler sizi beklerken, bir anda jet lag yüzünden kendinizi kötü hissedince sıkıntıya düşersiniz. O yüzden tecrübeli bir yolcuysanız uçuş öncesinde ve sırasında gereken tedbirleri almak zorundasınız. Peki, o tedbirler nelerdir? Jet lag’tan nasıl kurtulabilirsiniz? Öncelikle, uçuş sürecinizde formda kalmalısınız. Sağlıklı beslenmeniz, düzenli uyumanız ve spor yapmanız adaptasyon sürecinizi daha kolay hale getirecektir. Ayrıca, diyabet veya kalp rahatsızlığı gibi ciddi bir sağlık probleminiz varsa yolculuk yapmadan önce ve yolculuk yaptıktan sonra doktora görünmek zorundasınız.
Online jet lag hesaplayıcılarından destek alırsanız adaptasyon süreciniz daha koay hale gelir. Örneğin; yolculuğunuz doğudaki bir ülkeye olacaksa, normalden daha önce uyumaya ve uyanmaya gayret etmelisiniz. Bununla birlikte, uçuştan önce, uçuş sırasında ve uçuş sonrasında alkol almamalısınız. Çünkü, alkol, su kaybetmenize yol açar, uyku düzeninizi bozar ve halsizlik ve baş dönmesi yaşamanıza neden olur. Kafein kullanmak da tıpkı alkol gibi yıpratıcı etkilere sebep olur. Uçuş sırasında bol bol su içmeniz yapabileceğiniz en mantıklı harekettir. Bunun dışında, uçak yolculuğu esnasında uçak içerisinde hareket etmeniz ve uyku ilacı kullanmamanız; jet lag yaşama ihtimalinizi düşürecektir.
Çok uzun yolculuklar yapacaksanız aktarmalı seyahat etmeniz sizi daha zinde tutacaktır. Yolculuk sırasında dar ve rahatsız kıyafetler yerine rahat ve geniş kıyafetler giymeniz gereklidir. Bununla birlikte, gitmeden önce kalacağınız yerdeki banyo ve yatak servislerini kontrol etmeniz, alabileceğiniz güzel önlemler arasındadır. Uçak yolculuğunuz bittikten ve gideceğiniz yere vardıktan sonra, oradaki yerel saate ayak uydurmalısınız. Örneğin, gittiğinizde herkes öğle yemeği yiyorsa, sizin onlara ayak uydurabilmek adına kahvaltı yerine öğle yemeğini tercih etmeniz gerekebilir. Ayrıca, gerekmedikçe uyku hapları kullanmamalısınız. Uyku hapı kullanmak zorunda kalırsanız da mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Jet Lag Ne Kadar Sürer?
Hepimiz, jet lag sürecinden bir an önce kurtulmak isteriz. Ancak, jet lag sürecinin bitmesi yani iyileşme süreciniz, yolculuk yaparken değiştirdiğiniz zaman dilimlerinin sayısına göre değişecektir. Bunu bir örnekle açıklamam gerekirse; yolculuk sırasında altı zaman dilimi değiştirdiyseniz; vücudunuzun geldiğiniz yerin zaman dilimine uyum sağlama süreci, üç ile beş gün arasında değişecektir. Ancak, fazla panik yapmayın. Jet lag, gelip geçici bir süreçtir. Herkes, birkaç gün içerisinde toparlanır ve eski haline döner. Bununla birlikte, jet lagın komplikasyonları nadiren görülür. Jet lag komplikasyonları kişinin normal hayatında yaşadığı sağlık sorunlarını tetikleyebilir. O yüzden, ciddi bir sağlık probleminiz yoksa, jet lagı kendinize dert etmemelisiniz.
