Sosyal Demokrasi Vakfı (SODEV), kuruluşunun 30’ıncı yılını kutlamak amacıyla Eskişehir’de, “Sosyal Demokrasi ve Belediyecilik Anlayışı” konulu bir panel düzenledi. Haller Gençlik Merkezi’nde gerçekleştirilen panelde konuşmacı olarak yer alan Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Ayşe Ünlüce, şehirde hayata geçirdikleri sosyal belediyecilik projelerini ve uygulamalarını katılımcılarla paylaştı.
Eskişehir, büyük bir dönüşüm şehridir
Eskişehir’in, Türkiye’deki sosyal demokrat belediyeciliği uygulayan en iyi illerden birisi olduğunu söyleyen Ünlüce, “Eskişehir’deki yolculuk yirmi beş sene önce Yılmaz Hoca (Yılmaz Büyükerşen) ve Ahmet Ataç ile başladı. Sonrasında Kazım Kurt başkanımız ile devam etti. Eskişehir’de büyük bir değişim ve dönüşüm yaşandı. Eskişehir, büyük bir dönüşüm şehridir. Eskişehir, yerelde sosyal demokrat belediyeciliğin iyi bir örneğidir. Bu fikre hepimiz sahip çıkıyoruz” dedi.
Nüfusun 4/1’i emeklilerden oluşuyor
Gençlik şehri olarak bilinen Eskişehir’de, nüfusun dörtte birini 50 ve 60 yaş üstü nüfusun oluşturduğuna işaret eden Ünlüce, “Sosyal demokrasi, yerelde eşitliği ve adaleti mahalleler arasında sağlamak anlamına gelir. Şehirler farklı farklı yapılanır. Dış ve iç çeperinde mahalleler vardır. Gettolar oluşur… Eskişehir’de getto mahallesi yok, bu açıdan biraz şanslıyız. Eskişehir’de gecekondulaşma da olmadı. Bu konuda önemli çalışmalar yapıldı. İmar sorunu ve altyapı sorunları yaşayan kenar mahallerimiz var. Eskişehir’de biraz o eski şehirlerin kaderini yaşıyor. 30-40 sene önce zenginlerin merkezde yaşadığı ama zamanla okuyan ve beyaz yaka dediğimiz kesimin şehrin dışındaki site hayatını tercih ettiğini, merkezde ise artık yaşlı nüfusun yaşadığını görüyoruz. Merkez mahallelerimizdeki yoksullaşma ve yaşlı nüfusun artması şehirde farklı sosyal demokrat politikalar gerektiriyor. Bizim şehrimiz ‘gençlik şehri’ olarak bilinir. Ancak yaşlı ve kıdemli nüfus, nüfusun önemli bir bölümünü oluşturuyor. Eskişehir nüfusunun dörtte birini 50 ve 60 yaş üstü kesim oluşturuyor” ifadelerini kullandı.
Dengeli kalkınma modeli
Şehirlerde “dengeli kalkınma” modelinin öneminden bahseden Ünlüce, “Sosyal demokrat yapılanmada, şehirleri tek açıdan büyüyen bir kadere terk etmemek gerekiyor. Bazı şehirler turizm şehri oluyor… İçinde yaşayan vatandaşa yaşam alanı kalmıyor. Yine gençlik şehri oluyor, o zamanda bütün imkânlar gençlere tanınıyor. O nedenle “Dengeli Kalkınma Modelini” vurguluyoruz. Dengeli Kalkınma Modelinin altında sekiz ana başlık açtık. Sekiz ana başlığın altında turizm, sanayi, gençler, çocuklar, kıdemli nüfus var. Bu şehrin bütün özelliklerini bir araya getirerek, dengeli şekilde geliştirerek, sosyal demokrat politikalarla halkımızla eşit ve adil olarak paylaşmak derdindeyiz. Yerelde bunu başarırsak, ülkede de bunu başarabileceğimizi düşünüyoruz” diye konuştu.
Yerelde başarırsak, ülke de başarırız
Ülkenin karanlık günlerden geçtiğini ve bu dönemde CHP’li belediye başkanlarına önemli görevler düştüğünü belirten Ünlüce, “Karamsar konuşmayı sevmem. Ancak ülke karanlık günlerden geçiyor. İnsan haklarında, demokrasi, adalette, ekonomide yaşadıklarımız ortada. Bu karanlık günlerin içerisinde daha adil ve eşit bir yaşamı savunabileceğimizi ve belediyelerin bunu toplumun tüm katmanlarına yayabileceği, en azından elinden gelen gayreti göstereceğini topluma gösterebilirsek o zaman yerel de başarılı olabiliriz. Bu başarı da ülke geneline yayılır” dedi.
Mahallelere “halk büfeler” geliyor
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’nin yoksullukla mücadele alanında yaptığı çalışmaları anlatan Ünlüce, şunları söyledi: “Eskişehir’den yükselen bir umut olup, Türkiye’ye nefes olmak adına çok çalışıyoruz. Bunca yoksulluğun ve umutsuzluğun içerisinde nefes almaya ihtiyacımız var. Belediye olarak yoksullukla mücadele alanında yaptığımız çalışmalarımız var. Kent Lokantasını başlattık. Aşevlerimiz var... Hala bağışlarla yürüyor. Yakında mahallelerimizde halk mutfakları kuracağız. Vatandaşlarımızın uygun fiyatlarla halk büfelerden yemek alabilecek. Halk Ekmek’te büfe sayımız 69’a ulaştı. Fabrikamızın kapasitesi 350 bin adet… Kent esnafımızın zarar görmemesi için bu rakamı dengede tutuyoruz ve günlük 100 bin adet halk ekmek üretiyoruz. Seçim döneminde Kazım başkan ile gezerken bizi en çok üzen konulardan birisi vatandaşın yaptığınız projelere ilişkin eleştirisi ya da beğenisi değil, sosyal yardım talepleri oldu. Bu bile toplumun ne kadar yoksullaştığını gösteriyor.”
Sosyal belediyecilikte örnek olduk
Eskişehir’deki sosyal belediyecilik uygulamalarının Türkiye’deki diğer illere de ilham olduğundan bahseden Ünlüce, “Sosyal belediyecilik büyük bir ilham kaynağıdır. Eskiden seçim sonuçları açıklandığında İç Anadolu’da tek kırmızı şehir, Eskişehir olurdu. Geriye dönük bütün çabalar güzel bir karşılık buldu. 2019’da çevre illerden Ankara, Bilecik ve Bolu gelmişti. Son seçimde ‘asla kazanamayız’ denilen Afyonkarahisar ve Kütahya geldi. Bir tek Konya kaldı… Bu dönem biraz daha çalışırsak, alınamaz denilen illerin alınabileceğini düşünüyoruz” diye konuştu.
En büyük çelişki yoksul mahallelerden oy alamaması
“Sosyal demokrasinin, Türkiye’deki en büyük çelişkisi zengin mahallerinden oy alıp, fakir mahallelerden oy alamamasıdır” diyen Ünlüce, sosyal demokratların vatandaşa kendisini doğru anlatamadığına dikkat çekti. Ünlüce, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Sosyal demokratız diyoruz ama ne kadar sosyal demokratız? Eşit ve adil paylaşımın yapılmadığı mahallerde bunu ne kadar doğru anlatabiliyoruz. Beraber bunları sorgulamalıyız. Seçim dönemimde de yaşadım, bununla ilgili ciddi endişelerim var. ‘İğneyi başkasına, çuvaldızı kendine batır’ derler… Garibanın hakkını ve hukukunu ne kadar içselleştirebiliyoruz. Gözlerinin içine baka baka, üsten bakmadan, sadece öğreten değil öğrenenim, sadece paylaşan değilim aynı zamanda alanım duygusuyla hareket ederek kendimizi anlatırsak, Eskişehir’de yüzde 60-70’lere çıkması mesele bile değil. Yeter ki doğru mahallelere gidelim ve kendimizi doğru anlatalım. Dilimize ve bakış açımıza dikkat edelim. Sosyal demokrasinin, Türkiye’deki en büyük çelişkisi zengin mahallerinden oy alıp, fakir mahallelerden oy alamamasıdır. Bu çelişkiyi biraz da kendimizde aramalıyız. Demek ki ne yapmak istediğimizi ve politikalarımızı doğru anlatamıyoruz.”
Eskişehir’in yoksulluk haritası çıkarıldı
Eskişehir’in yoksulluk haritasını çıkardıklarından bahseden Ünlüce, “Hangi mahallede ve hangi sokakta ‘kimin neye ihtiyacı var, kaç çocuk var, kaç tane aile sosyal yardım alıyor’, bunların hepsini biliyoruz. Bunu da oy için yapmıyoruz. Hiçbir siyasi parti ayrımı olmaksızın sadece veri tabanından yola çıkarak yapıyoruz. Fakat şunu da sorgulamamız lazım; ‘Bunu yaparken niye oy alamıyoruz?’ Eksiklikleri hep beraber konuşmamız lazım” ifadelerini kullandı.
