Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, bakliyatların fast food ve hazır gıda tüketiminin arttığı günümüzde uzmanlar tarafından sıkça önerildiğini belirterek, bakliyatların toprak yapısını iyileştirme ve organik madde birikimine katkı sağlama gibi çevresel faydalarına da değindi. Bu nedenle, bakliyatların ekim nöbetinde tercih edilen ürünler arasında yer aldığını söyledi. Birleşmiş Milletler tarafından 2016 yılının Uluslararası Bakliyat Yılı olarak ilan edilmesinin ardından, her yıl 10 Şubat günü Dünya Bakliyat Günü olarak kutlanmaya başlanmıştır.
Başkan Bayraktar, Türkiye’de bakliyat üretiminin geçmiş yıllara göre ciddi oranda azaldığını vurguladı. 1990 yılından bu yana baklagil ekim alanlarında %56,6 oranında bir azalma yaşandığını ve toplam baklagil üretiminin %33,2 oranında düştüğünü belirtti. Güneydoğu Anadolu Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi ve Marmara Bölgesi’nin güneyi gibi bölgelerde yoğunlaşan bakliyat üretiminin, nohut, mercimek ve kuru fasulye gibi ürünlerle şekillendiğini söyledi. Ancak, Türkiye’de üretilen bakliyatların ihtiyacı karşılamadığına da dikkat çekti.
Bakliyat Üretiminde Arz Açığı
Bayraktar, özellikle yeşil mercimek, kırmızı mercimek ve kuru fasulye gibi ürünlerde arz açığının devam ettiğini belirterek, 2016-2024 yılları arasında bakliyat üretiminin %24,5 oranında arttığını ancak bu artışın ihtiyaçları karşılamak için yeterli olmadığını söyledi. Yeşil mercimek ve kırmızı mercimek gibi ürünlerde üretimin, tüketimi karşılamadığını ve bu durumun Türkiye’nin ithalatçı konumuna gelmesine yol açtığını ifade etti.
Bakliyat ithalatının Türkiye için kabul edilemez olduğunu belirten Bayraktar, son 10 yılda bakliyat ithalatının %55 oranında arttığını ve ithalatın maliyetinin de yükseldiğini vurguladı. Türkiye’nin, protein kaynakları açısından büyük öneme sahip bakliyatlarda ithalatçı konumuna düşmesinin ekonomik ve tarımsal açıdan olumsuz sonuçlar doğurabileceğini belirtti.
Başkan Bayraktar, üretici ile tüketici arasındaki fiyat farkının büyük olduğunu belirterek, kırmızı mercimek, kuru fasulye ve yeşil mercimek gibi ürünlerde üretici fiyatlarının çok daha düşük olduğunu ancak tüketicinin bu ürünleri pahalı fiyatlarla satın almak zorunda kaldığını söyledi. Bayraktar, bu durumun pahalı kırmızı et fiyatları ve halkın alım gücündeki düşüşle birleştiğinde sağlıklı beslenme açısından sıkıntı oluşturduğunu belirtti.
Bakliyat üretiminin artması için teşviklerin artırılması gerektiğini vurgulayan Bayraktar, marketlerde tavan fiyat uygulaması ve üreticilere destek vererek fiyat farklarının azaltılması gerektiğini söyledi. Üretici fiyatlarının piyasa şartlarına uygun seviyelere çekilmesi ve ithalatın hasat döneminden önce yapılmaması gerektiğine dikkat çekti. Yerli üretimi destekleyici politikaların hayata geçirilmesi gerektiğini ifade eden Bayraktar, Dünya Bakliyat Günü’nü kutlayarak, emeğiyle bakliyat üretimine değer katan çiftçilere teşekkür etti.
