Ticaret Bakanlığı'ndan yapılan açıklama şöyle:
2023 yılında küresel ekonomide üretim ve dış ticaretteki zayıf seyre rağmen ve Kurban Bayramında 9 günlük tatilin etkisiyle, Haziran aylık ihracatımız 20,9 milyar Dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu rakam 2023 yılının ilk 5 ayındaki, aylık ortalama ihracatın üzerindedir. 2023 Haziran ayındaki 20,9 milyar dolarlık ihracat, 2022 Haziran ayına kıyasla % 10,5 oranda bir azalmaya tekabül etmektedir. Bunun temel nedeni, 9 günlük kurban bayram tatili nedeniyle sipariş ve teslimatların duraklamasıdır. Böylece, 2023 yılının ilk yarısında 6 aylık ihracatımız 123,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiş bulunmaktadır.
Bu verilerle birlikte, bir diğer sevindirici unsur ise katma değerli ihracatta gerçekleşen artıştır. Orta yüksek ve yüksek teknolojili ürün ihracatının imalat içindeki payı 2022 yılı genelinde % 36,9'iken, bu yılın ilk altı ayında % 40,8'e yükselmiştir.
İthalatımız ise, 2023 Haziran ayında % 16,8 oranında azalarak 26,3 milyar dolar ile son 20 ayın en düşük seviyesine gerilemiştir. İthalatımızda yaşanan azalışta takvim dışında enerji ithalatındaki düşüş etkili olmuş olup, Haziran'da toplam enerji ithalatı % 45,3 azalarak 4,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Enerji ithalatındaki düşüşte 2022 yılında önemli ölçüde etkili olan enerji fiyatlarının gerilemesi de etkili olmuştur. Bütün gelişmelerle birlikte, 2023 yılının ilk yarısında 6 aylık ithalatımız 184,8 milyar dolar olarak gerçekleşmiş bulunmaktadır.
Bununla birlikte, yılın ilk beş ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 270 oranında artan ve 14,6 milyar dolar olan işlenmemiş Altın ithalatının Haziran ayında nispeten ılımlı bir seyir izlediği görülmektedir. Haziran ayında işlenmemiş altın ithalatı bir önceki yıla göre % 62,5 oranında artarak 2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
Haziran ayında, 9 günlük bayram tatilinin etkisine rağmen ihracatımızın 21 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesi ve ithalatımızda yaşanan hissedilebilir gerileme ile birlikte dış ticaret açığımız % 34,5 oranında gerileyerek 5,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı 19 ay sonra % 80'lere yaklaşarak, 2023 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre 16,1 puan artış ile % 79,5 olarak gerçekleşmiş olup, dış ticaret dengesinde olumlu gidişatın önemli bir göstergesi olmuştur. 2023 yılı 6 aylık dış ticaret açığımız ise 61,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Önümüzdeki dönemde ithalattaki düşüşün devamı, ve zayıf dış talebe rağmen ihracatı artırmaya dönük atılacak ilave adımlar ile birlikte, dış ticaret dengesinde iyileşmenin devam edeceği beklenmektedir.
Küresel ekonomik aktivite ile birlikte ticarette zayıf bir seyir gözlenmekte olup OECD Haziran Küresel Görünüm Raporuna göre 2022 yılında % 3,3 olan küresel ekonomi büyüme hızının 2023 yılında % 2,7'ye gerilemesi öngörülmektedir. En büyük Ihracat pazarımız olan Avro Bölgesinde ise ekonomik büyümenin 2023 yılında 2,4 puan düşüşle % 0,9 gerilemesi beklenmektedir.
2023 yılı Haziran ayı İmalat Sanayi Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) verileri de küresel talebin bir müddet daha zayıf seyredeceğine işaret etmektedir. Açıklanan Haziran ayı Öncü PMI göstergeleri Avro bölgesinde 43,6 ile 37 ayın en düşük seviyesine, en büyük ticaret ortağımız Almanya'da 41,0 ile 37 ayın en düşük seviyesine, İngiltere ile ABD'de ise 46,2 ve 46,3 olarak gerçekleşmiş olup, 6 ayın en düşük seviyelerine gerileyerek 50 eşik değerin altında kalmıştır.
2023 yılı Haziran ayında takvim etkisi ile ihracat % 10,5 oranında azalarak 20,9 milyar dolar olarak gerçeklemiştir. Haziran ayında ihracatımızda yaşanan düşüşte geçtiğimiz yıl Kurban Bayramı tatilinin Temmuz ayından bu yıl Haziran ayına kayması ve bayram tatilinin dokuz güne çıkarılması ile üretime ara verilmesi etkili olmuştur. Nitekim işgünü bazında günlük ortalama ihracat verileri incelendiğinde Mayıs ayına göre ılımlı bir artış gözlenmektedir. Haziran ayında fasıl bazında verilere göre;
Motorlu kara taşıtları (87. Fasıl) bir önceki yıla göre % 14,8 oranında artarak 2,7 milyar Elektriksiz makineler (84. Fasıl) bir önceki yıla göre % 9,9 oranında artarak 2,1 milyar Elektrikli makineler (85. Fasıl) ise bir önceki aya göre % 3,8 oranında artarak 1,3 milyar gerçekleşmiş ve yıllıklandırılmış bazda her bir fasılda en yüksek ihracat seviyesine ulaşılmıştır. Yılın ilk altı ayında ise; bir önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında;
Motorlu kara taşıtları (87. Fasıl) ihracatı % 16,4 oranında artarak 15,1 milyar dolar, Elektriksiz makineler (84. Fasıl) ihracatı % 15,6 oranında artarak 12,5 milyar dolar, Elektrikli makineler (85. Fasıl) ise % 14,7 oranında artarak 7,5 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
Yılın ilk yarısında AB-27'ye ihracatımız 52 milyar dolar, Afrika'ya ihracatımız 10 milyar dolar, Amerika'ya ihracatımız 10,6 milyar dolar, Yakın ve Orta-Doğu'ya ihracatımız ise 20,7 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
Küresel ekonomide gerçekleşen durağanlığa rağmen ihracatımızdaki artan seyrin yanında, azalan ithalatımızla birlikte dış ticaret dengemizde gerçekleşen olumlu gelişmeler, ülkemizin makroekonomik istikrarının güçlenmesi yoluyla yatırım-üretim-ihracat-istihdam önceliklerimiz açısından uygun bir ortam sağlanmasına katkı sağlayacaktır.
