Bu gün aradığım bu müze hakkında bilgi almak için Eskişehir Valiliği santralini daha sonra telefonu bağladıkları kişinin bilmemesinden dolayı da Kültür Müdürlüğü’nde telefona çıkan kişilere sordum.

“ Merhaba, internette Kültür gov tr’de Eskişehir – Atatürk ve Kültür Müzesi hakkında bilgi veriyor ama bu müzenin adresi verilmemiş. Nasıl gidebilirim? (http://www.kultur.gov.tr/TR-96368/eskisehir---ataturk-ve-kultur-muzesi.html )”

Öncelikle duraksayan ve düşünen görevlilerle ve

  • “Zannedersem Balmumu Müzesi’nin orada olmalı”

diye bir yanıtla karşılaştım.

  • “Kurtuluş Tarihi Müzesi olmasın bahsettiğiniz yer,  Bakanlık sitesinde Arifiye Mahallesi yazıyor dedim…

Emin olamadıklarını bilemediklerini ifade ettiler….  

Gerçekten gidip görmek istediğim bu müzeyi bulabilecek miydim?  99 yıl önce bu güne dair sosyal medyada benim de bol fotolu bir not düşerek “Eskişehir’e Hoş Geldin Büyük Atatürk” demekti tek niyetim!

Atatürk ve Kültür Müzesi ya gerçekten yoksa!

Kültür Müdürlüğünden yanıt alamayınca endişelendim doğrusu. Çünkü beni bu noktaya getiren aşağıda içinden bölümler aktardığım bir kitaptı. Kitabın Eskişehir’i anlatan son paragraflarında bulmuştum Atatürk ve Kültür Müzesi’ni… Hemen Kültür Bakanlığı sitesine baktım… Müze hakkında şu bilgiler yer alıyordu;

 “Eskişehir - Atatürk ve Kültür Müzesi

Şehrin Arifiye Mahallesi'nde bulunan bina 1921 yılında inşa edilmiş ve Temyiz Mahkemesi olarak kullanılmıştır. Zemin ile birlikte iki katlı olan yapının zemini taş, üst katı yığma tuğladır.

1920-1938 yılları arasında onaltı kez Eskişehir'i ziyaret eden Ulu Önder Atatürk'ün anılarını yaşatmak amacıyla düzenlenen ve 1970 yılında açılan müzenin ilk bölümü Atatürk'e ayrılmıştır. Burada Atatürk'ün özel eşyaları, Eskişehir'i ziyaretlerinde kendilerine hediye edilen eşyalar ve kronolojik olarak sergilenen fotoğrafları yer almaktadır.

İkinci ve üçüncü salonda Topkapı Sarayı Müzesi'nden ve yöreden derlenen etnografik eserler, Atatürk'ün Eskişehir'i ziyaretleri ile ilgili fotoğrafları bulunmaktadır.

Bu bölümde ayrıca, yörede "beyaz altın" diye nitelenen lüle taşının yerinden çıkarılışından, işlenişi ve kullanımına kadar geçirdiği safhaları gösteren bir koleksiyon mevcuttur.

Orta salonda ise Atatürk ile ilgili kitaplar sergilenmektedir.”

Ben şimdi ATATÜRK ve KÜLTÜR MÜZESİ’ni aramaya çıkıyorum. Bahsettiğim kitaptan notlarımla sizleri başbaşa bırakıyorum…

Esen kalın…

…“Her zaman ve her yerde gücünü ve azmini Türk milletinin sağduyusundan, Onun vatanseverliğinden aldığını ifade eden Büyük Atatürk, gerek Milli Mücadele yıllarında gerekse Zaferden sonra, yurt gezilerine çok önem vermiş, bu gezilerde bizzat halkın içine girmiş, çeşitli konularda halkın görüşlerini almış, kararlarını bu görüşlerin ışığı altında vermiş, devrimlerini bu görüşlerle güçlendirmiştir.

İş Bankası Kültür Yayınlarından Atatürk Dizisi’nin 23 cüsü ATATÜRK’ÜN YURT GEZİLERİ

Kitabı Cumhuriyetimizin 50 inci yılı dolayısıyla Mehmet Önder tarafından 1975’de yazılmış. Bu değerli kitabın ESKİŞEHİR sayfalarını açıyoruz…

Eskişehir sayfalarını açıyoruz çünkü bu gün 21 Haziran ve 99 yıl önce bu gün Büyük Atatürk’ün Eskişehir’e ilk kez geldiği gün…

İşte bu ilk geldiği güne dair kitaptaki bölüm şöyle;

“Anadolu’da ilk Büyük Millet Meclisi kurulduktan ve Milli Hükümet iş başına geldikten iki ay sonra, düşman Batı Anadolu’da geniş hazırlıklar yaparak yer yer taarruzlara başlamıştı. Düzenli bir orduya ihtiyaç vardı. İlk olarak Batı Cephesi kurularak 18 Haziran 1920’de Ali Fuat (Cebesoy) Paşa ile görüşmek ve Batı Cephesi’ni denetlemek üzere, Ankara’dan hareketle 21 Haziran 1920 günü Eskişehir’e geldi.

16. Kolordu Komutanı olarak Diyarbakır’a giderken, 2 Mart 1916 günü Eskişehir İstasyonundan geçişi bir yana bu Atatürk’ün Eskişehir’e ilk gelişi ve Eskişehir’de kalışı idi.

Ali Fuat (Cebesoy), sonradan yayınladığı anılarında, Atatürk’le Eskişehir’deki buluşmalarına değinerek; (Mustafa Kemal Paşa, bazı vekilleri de Eskişehir’e beraberinde getirmişti. İstasyonun müştemilatından olan mektep binasının büyük salonunda geniş bir masanın etrafında toplanmıştık. Masanın üzerinde bir de harita vardı. Yeni hasıl olan durumu esaslı bir surette gözden geçirdik..) diyordu. Atatürk, Nutuk’unda; ( Eskişehir’e ve oradan ileri bölgelere gittim. Gerek orada ve gerek başka bölgelerde bulunan kuvvetlerimizin düzene sokulmasını buyurdum. Yeniden düşman karşısında düzenli komutaya bağlı cepheler kurulmasını sağladım.) diyerek gezinin amaçlarını açıklamaktadır. Eskişehir’de araştırmalarını tamamlayan Atatürk, yanında Ali Fuat Cebesoy ve arkadaşları olduğu halde 22/23 Haziran 1920 gecesi Ankara’ya dönüşmüştü.  

Büyük Atatürk’ün Eskişehir’e ziyaretleri ve konularını hakkındaki vuku bulan konuları;  Nutuk, dönemin gazeteleri ve Ali Fuat Cebesoy’un Milli Mücadele Hatıraları, Cemal Kutay’ın Bilinmeyen tarihimiz adlı kitaplarından yola çıkarak tespitleriyle aktarmış Eskişehir ziyaretlerinin 1920 – 1938 yılları arasında 16 kez olduğunu kaleme almıştır.

Burada sizlerle kitaptan ilk geliş ve son gelişi hakkındaki paragrafları paylaşıyorum.

Atatürk’ün Eskişehir’e son gelişleri 20 Ocak 1938 gününe rastlar. Ankara’dan İzmit’e giderken o gece saat 20.00’de Eskişehir’e geldi. Yanında Başbakan Celal Bayar, İçişleri Bakanı Şükrü Kaya, Dışişleri Bakanı T. Rüştü Aras, Salih Bozok, Ali Kılıç, İsmail Müştak Mayakon, Dr. Şakir Ahmet, Tahsin Uzer ve başkaları vardı. Kendisini karşılayan Vali Kadri Üçok, Belediye Başkanı Kamil Erden ve Komutanlarla üç saate yakın görüşmeler yaptı. Bu arada İstasyonda kendisini karşılamaya gelen öğrencilerle görüştü. Eskişehirliler, şehre yeni getirilen Kalabak Suyu’na Atatürk’ün adını vermek istiyorlardı. Atatürk bu önerilerine karşı çıktı. (Tabiatın vermiş olduğu bir nimetin sahibi olmak isteği ve iddiasında hiçbir zaman olmadım.) dedi.  Gece yarısından sonra, Yalova’ya gitmek üzere İzmit’e hareket etti.

Eskişehirliler Atatürk’ü, 21 Kasım 1938 günü bir kere daha bağırlarına bastılar. İstanbul’dan Ankara’ya trenle getirilen Atatürk’ün naaşını gözyaşları içinde çiçek yağmuruna tuttular.

1970 yılında da Eskişehir’de Eski Temyiz Mahkemesi binasında Atatürk Müzesi açıldı. Atatürk ve Eskişehir anıları bu müzede sergilendi.

Tarihleri ile Büyük Atatürk’ün Eskişehir ziyaretleri;

21 Haziran 1920 – 22 Haziran 1920 27 Ağustos 1920 – 28 Ağustos 1920 3 Aralık 1920 – 5 Aralık 1920 15 Ocak 1923 – 15 Ocak 1923 19 Şubat 1923 – 20 Şubat 1923 24 Mart 1923 – 24 Mart 1923 30 Ağustos 1924 – 30 Ağustos 1924 21 Eylül 1925 – 21 Eylül 1925 5/6 Ağustos 1929 – 5/6 Ağustos 1929 16 Ocak 1933 – 16 Ocak 1933 21 Haziran 1934 – 21 Haziran 1934 8 Haziran 1936 – 8 Haziran 1936 6 Ocak 1937 – 6 Ocak 1937 9 Ocak 1937 – 9 Ocak 1937 20 Kasım 1937 – 20 Kasım 1937 20 Ocak 1938 – 21 Ocak 1938