KISITLI TAŞINMAZ MALİKLERİNİN YASAL HAKLARI
( KÜÇÜK SANAYİ SİTESİ SORUNU -2 )
Bir önceki yazımızda ; şehrimizin kanayan yaralarından Küçük Sanayi Sitemizde taşınmazları olan ve bu alanın kentsel dönüşümünün sağlanamaması nedeni ile yaşanan mağduriyetin bu aşamaya nasıl ulaştığını açıklamaya çalıştık. Bugün ise; küçük sanayi sitemizdeki gibi mülkiyet hakları İDARİ BİR İŞLEM ile KISITLANAN TÜM HAK SAHİPLERİNİN YASAL HAKLARINI açıklamaya çalışacağız.
KISITLI TAŞINMAZ ; imar kanunun 13.maddesi dahilinde belediyeler tarafından hazırlanan imar programları dahilinde taşınmazların resmi yapı , okul, cami, yol, meydan, otopark, yeşil saha, çocuk bahçesi, Pazar yeri , kentsel dönüşüm alanları , afet riskli alanlar ( Küçük Sanayi Sitesi ) ..vs. hizmetlere ayrılmak sureti ile tapu sahiplerinin bu taşınmazlarında inşaata yada mevcut bina varsa da esaslı değişiklik ve ilaveler yapılmasına izin verilmeyen alanlardır.
Bu tür alanlara ayrılarak KAMULAŞTIRMA İŞLEMİ de BAŞLATILMAMIŞ alanlara şehrimizde örnek olarak ; belediyelerce imara açılan taşınmazların kamu alanlarına ayrılması (Örn:Tepebaşı Fabrikalar Bölgesi , Sümer Kızılyer Mevki. ) ; Kentsel Dönüşüm alanları ( Örn: Porsuk Projesi, Gündoğdu / Yenidoğan / Karapınar Mh.) ; Afet Riskli Alanlar ( Örn:Küçük Sanayi Sitesi ile M.Kemal Paşa , İhsaniye , Hacıalibey , İhsaniye , Yeni , Işıklar , Mamure , Deliklitaş, Kurtuluş Mh. bir kısmı) ; Ana/Tali yada çevre yolları ile tramvay güzergahlarının bulunduğu taşınmazları verebiliriz.
Taşınmazları üzerindeki tasarruf hakları kendi iradeleri dışında belirtilen şekilde kısıtlanan TAŞINMAZ MALİKLERİ ;
A) VERGİ YÖNÜNDEN : İmar ve Emlak Vergisi Kanunu dahilinde ; imar programına alınan alanlarda kamulaştırma yapılıncaya kadar emlak vergisinden muaf tutulduğu ve burada öngörülen muafiyet ile taşınmaz malikinin emlak vergisi mükellefiyeti tamamen kaldırılmıştır. Bu anlamda; taşınmazları üzerindeki tasarruf hakları belirtilen şekilde kısıtlanan taşınmaz maliklerinden EMLAK VERGİSİ VE BU VERGİ ÜZERİNDEN DOĞAN KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA payı alınamaz.
Uygulamada ise ; belediye başkanlıklarınca kısıtlı taşınmaz maliklerinden emlak vergisi yada bu vergiye vatandaşın itirazı üzerine 1 / 10 oranında kısıtlı emlak vergisi alınmakta ancak açıklanan mevzuat ve yerleşik yüksek mahkeme kararları dahilinde belediye başkanlıklarınca bu taşınmazlar yönünden KISITLI EMLAK VERGİSİ dahi alınamaz.
B)TAZMİNAT HAKKI YÖNÜNDEN : Vatandaşlarımızın tapu kayıtları üzerinde belirtilen şekilde kamu alanlarına ayrılmak sureti ile tasarruf hakları kısıtlanan taşınmaz malikleri ; Anayasamız ve 2942 sayılı Kamulaştırma Yasası dahilinde korunmaktadır.
Kişilerin temel haklarından biri olan mülkiyet hakkının süresi belirsiz bir zaman diliminde kısıtlanmak sureti ile mülkiyet hakkının özünün zedelenmesine neden olan imar planlarında kamuya tesis edilerek ve uzun zamandır kamulaştırma da yapılmamak sureti ile HUKUKİ yada vatandaşların tapulu taşınmazlarına yol , park , yeşil alan..vs.. şeklinde el atılması sureti ile FİİLİ EL ATMA nedeni ile tasarruf hakları kısıtlanan tapu malikleri ; hukuki el atmada İDARİ YARGI , fiili el atmada ise ADLİ YARGI yoluna başvurarak bu taşınmazlarının RAYİÇ/GÜNCEL bedellerini alabileceklerdir.
NOT : Her türlü görüş ve önerilerinizi mail adresimize ([email protected]) gönderebilirsiniz.
