1) 2001 krizi ile ülkede 24 banka batıyor , Eskişehir bankasıda bunların içinde. Faiz % 7500 Eskişehir en büyük darbeyi alan illerden Türkiye’nin 6.büyük ekonomisi sonuçta.Şehrin lokomotif sektörü mobilya ve soba sanayii , Türkiye’nin en büyük organize sanayii Eskişehir’de o zamanlar.
Tüm sanayici ,tüccar, esnaf iflas etmiş durumda. Dile kolay ard arda gelen 99-2000-2001 krizleri. Şimdiki gibi lokantalar ve tatil yerleri dolu değil, sokaklar araba hiç dolu değil… Şaka değil memur mesai sonrası koca başlı kravatı ile limon satıyor. Herkes krizden yeni çıkmış yaralı iken şehir içinde mobilya ve soba imalatı kaldırılma kararı alıyor dönemin yerel yönetimi. Binlerce mobilyacı ve Sobacı işyeri ruhsatları iptal ediliyor. Pek çoğu sessizce kapatıp gidiyor, çaresizce… Sağ kalanlar Emko, Baksan’a taşınmak zorunda kalıyor ama ekonomik güçleri yok, zar zor ekmeklerini çıkarıyorlar ve iki büyük sektör sessizce yok olup gidiyor bu şehirden!!!
Sonuç; Yerel yönetimin kararı doğrumu, doğru. Modern şehirlerde imalat ve yaşam alanları aynı ortamda olmaz ama uygulama tamamen yanlış. Ekonomik krizden yeni çıkmış Tabakhane, kurtuluş, Erenköy gibi şehrin pek çok mahallesine dağılmış üreticiye krizden çıkar çıkmaz “iş yerini kapat ve taşı, biz modern bir şehir olma kararı aldık” denmez ve hoşgeldin 1. esnaf mezarlığı
2) Porsuk Kentsel Dönüşüm Projesi, hamam projesi adı altında devasa projeler sunuyor dönemin yerel yönetimi. “Eskişehir uçacak” dönemin yerel basını veriyor gazı.
Sonuç; merkez İş Bankasından başlayarak, Sivrihisar caddesi boyunca sayısız meşhur iş hanları, bayat pazarı, Yasin Çakır un fabrikası, Marmara sinaması civarı yüzlerce esnafın dükkanını kapatmasına sebep oluyor. 20 yıldır ne hamam var ne de kentsel dönüşüm!!!
Hoşgeldin 2.esnaf mezarlığı
3) Hamamyolu araç trafiğine kapatılacak doğru mu? Doğru. Proje iyi mi oldu? Çok iyi oldu.
Kötü olan ne? Yeterli otopark yok. Sonuç, Savtekin Caddesi ve meşhur Değirmen Sokak iş akışı duruyor!!! Hoşgeldin 3.Esnaf mezarlığı
4) Muttalip Caddesi tramvay sevdası, iki şeritli caddeye 1 tramvay, 2 şerit yol, 2 şerit otopark, sağlı sollu kaldırım ve çok uzun süren tramvay yolu inşaatı!!!
Hoşgeldin 4. Esnaf mezarlığı
……………………………….
Mezarlık diye nitelendirdiğim şehrin bu harabe yerleri için bu kelimeyi belki uygun görmeye bilirsiniz ama bu şehri yaşayan biri olarak oralarda hayat vardı, iş vardı, bir zamanların en büyük ticarethaneleri ve imalathaneleri idi her biri. Şimdi hepsi harabe. Ölü, terk edilmiş durumda. Bunlar şehrin gerçeği gidin gezin Eskişehir pasajını, İstanbul Pasajını, Tozman Çarşısını. Üç beş kelime ile geçiştirdiğim dönemin AVM lerindeki her bir dükkanın ayrı bir hikayesi vardır. Bu şehirde uzun değil 20 yıl gibi kısa bir süreçte ne oldu ise oldu!!! Sorun 1975 doğumlu öncesi yaşamış büyüğünüze, anlatsın size o pasajlardaki her bir çürümüş tahta kapının gerçek hikayesini.
Oralarda çalışan esnaf, tüccar, sanayici, işçi. Bunları yazdık peki o harabelerin mülk sahipleri? %90 ı dertlerinden öldü gitti, sessiz sedasız, şerefleri ile namusları ile ünvanları ile… Onlar ES ES efsanesini kuran yaşatan bir nesildi. Allah rahmet eylesin. Şehrin altın çağını yaşayan,
bizlere “Modern Eskişehir” adını bırakan gerçek büyüklerimize.
………………………….
Nereden çıktı bu esnaf mezarlığı şimdi? Nereden çıktı şehrin geçmiş tarihi?
Tarih tekerrürden ibaret mi? Evet!!!
Önlem alınmaz ise
5. Esnaf mezarlığı olabilir mi?
Olabilir.
Yıl 2022
Odunpazarı trafiğe kapatıldı.
Turizm bölgesi trafiğe kapatılması doğru mu? Doğru bir karar, hatta hatta çok geç kalınmış bir karar. Burhan Sakallı’nın şehrimize kazandırdığı Odunpazarı gibi dünyadaki bütün turistik yerler trafiğe kapalıdır çünkü buralarda etkinlikler yapılır, festivaller yapılır. Burhan Başkanımız da bunları bildiği için trafiğe kapatma kararını ukomeden talep etmiş. Ama yeni dönem yerel yönetimler uygulamamış bu kararı ve bugün, daha yeni Odunpazarı trafiğe kapatıldı.
Sonuç; 2 yıl pandemi sürecinde kapalı olan esnaf, üstüne Ukrayna savaşını yaşarken, yorgunken bu uygulama bu saatte ne kadar doğrudur?
Hayatlarında bir defa olsun kendi ceplerinden bir işçinin maaşını ödemeyen bir karar mekanizması, bu kararı onca zaman bekledikten sonra alt yapısını hazırlamadan neden bugün uygulamaya geçirmiştir? Bu kararı uygulayanlar Cebinde 1 lira para kalmasa bile işçisinin maaşını ödeme ahlakına sahip esnafın halini anlayamaz. Dile kolay 2 yıl dükkan kapattılar zor günler geçirdiler. Esnafın bir gün bile siftahsız dükkan kapatma lüksü yok bu zamanda…
Çözüm;
a)Öncelikle can ve mal güvenliği için duba sorunu çözülmeli ambulans ve itfaiye araçları için akıllı çözümler bulunmalı.
b) Mevcut otoparklara ulaşım için yönlendirme tabelaları yapılmalı.
c) Katlı otoparka giden Hacı Hafız Sokak çöplüğü acilen kullanılabilir duruma getirilmelidir.
d) Şehre gelen turist yapısı belli, çoğunluğu günübirlik ve katma değeri olmayan turist. Acilen gelir getirecek turistler için projeler yapılmalı. Mesela Afyon gibi düzenli her ay festival yapılabilir, kitap fuarlarını Odunpazarı meydanda kurabilirler. Odun pazarında heyecan ve hareket her zaman olmalı ki esnaf ayakta kalabilsin.
e)Trafik kapatma işlemi bir süreliğine askıya alınıp sadece Cumartesi - Pazar yapılarak sistem oturdukça komple kapatmaya dönüşebilir veya yine geçici süreliğine tek yön denemesi yapılarak doğruya ulaşılabilir diye düşünüyorum. Aksi takdirde “Ben uyguladım olacak!” zihniyeti ile esnaf kepenk kapatır. Bunun için meslek odaları, STK lar, yerel basın geçmiş dönemlerde nasıl susturuldu ise bugün de susuyor, ölü taklidi yapıyor. Bu makamlar görevlerini hassasiyetle yerine getirmelidir. Yoksa! yeni bir esnaf mezarlığına hazır olalım…
