Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın defalarca hedef aldığı ve ‘çift dikiş’ diyerek haklarını vermediği Emeklilikte Yaşa Takılanlara (EYT) seçim düzenlemesi yolda.

8 Eylül 1999’dan önce başlayanlardan 20 yılını dolduran kadınlar, 25 yılını dolduran erkekler yaş koşulu aranmadan emekli olabilecek ve prime dayalı bir sistem getirilecek. Şartları tamamlayacak olanlar da kademeli emekli olacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından sızan bilgilere göre, hizmet dökümünde son 2 bin 520 gün hangi statüden (Bağ-Kur, SSK, Emekli Sandığı) belirleyici olacak.

EYT belirlenirken çeşitli kurumlardan sigortalı çalışanlar da değerlendirmeye alınıyor. Mesela düzenleme, işe başlangıç tarihi 1999 öncesi banka sandıklarında olanları da kapsayacak. Bağ-Kur kapsamında işyeri açıp, şirket ortağı olup primlerini yatırmadığı için dondurulan günler yeniden kazanılabilecek. Geçmiş günlerini ihya edecek olanlar ihtiyaçları olan prim gün sayısı kadar asgari ücret üzerinden ödeme yaparak prim ekletebilecek.

Peki ne oldu da EYT’lilere haklarının verilmesi gündeme geldi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan yaklaşık 4 yıl önce EYT’lilerle ilgili neler demiş neler...

Malum “çift dikiş” olarak tanımladığı EYT’lileri bir hayli üzen açıklamalar yapmıştı.

Hatırlamakta fayda var…

Erdoğan, 2018 yılında yani 4 yıl önce partisinin grup toplantısında şunları ifade etti:

“Emekli olacak. Gidecek başka bir işte de çalışmaya devam edecek. Yani çift dikiş. Böyle bir şey olamaz. 20 yıl çalışıp 38 yaşında emekli olmak dünyanın hiçbir ülkesinde yok. Bu kişi 40 yıl çalışmadan devletten maaş ve sağlık sigortası almaya devam edecek. Böyle şey olur mu? Buna dünyanın hiçbir sosyal güvenlik sistemi dayanamaz. Zaten oralarda da böyle bir uygulama yok. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) hesaplamalarına göre, EYT denilen gruba giren 6,3 milyon kişi bulunuyor.  Bu teklifin ülkemize yıllık ilave maliyeti 26 milyar liradır. Erken emeklilikten yararlanacakların tamamı göz önüne alındığında bu rakam toplamda 750 milyar lirayı buluyor. Ekonomik kurtuluş savaşı verdiğimiz böyle bir dönemde böyle bir yükü ülkemizin ve milletimizin sırtına bindirmeye hakkımız var mı?”

Haziran 2023 seçimleri öncesi ekonomik kriz ve enflasyonun resmi rakamlarla yüzde 85, Enflasyon Araştırma Grubu’nun rakamlarıyla ise yüzde 185’i geçtiği, hayat pahalılığının zirve yaptığı şu koşullarda Erdoğan’ın bu kadar laf ettiği EYT’liler şimdi birer oy deposu haline geliverdi tabii ki…

EYT’lilere hakları nihayet veriliyor.

Eğer son dakika bir durum olmazsa EYT düzenlemesi yukarıdaki satırlarda yer alacak şekilde yeni yılda çıkacak gibi görünüyor.

Burada emekçi kesimin hakkı gecikmeli de olsa verilecek gibi görünüyor ancak bunun bir de deneyimli iş gücünün yani usta başının, kalfanın, tezgah başındaki kalifiye işçilerin emekli olup çalışma yaşamında ayrılma ihtimali var.

Konuştuğumuz iş dünyası temsilcileri EYT düzenlemesiyle deneyimli elemanlarını kaybetme korkusu yaşıyor.

Yani Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bir zamanlar “çift dikiş” çalışan olarak tanımladığı EYT’lilerin iş gücü yoksunluğu iş dünyasını düşündürüyor.

Sanılanın aksine kalifiye iş gücünü oluşturan EYT’lilerin çift dikiş yapması istenebilir.

Eskişehir Sanayi Odası Başkanı Celalettin Kesikbaş, bu konuda pek iyimser değil. Yaklaşık 80 bin çalışanın bulunduğu Eskişehir OSB’de 8-10 bin EYT’li olduğunu belirterek, söz konusu yasal düzenlemeyle deneyimli iş gücü kaybı yaşamaktan endişe ettiklerini ifade etti.

Kesikbaş, şöyle devam etti:

“EYT, hepimiz için çok yeni bir konu… EYT, insanların hakları olabilir. Emekli olmak gayet doğal hakları... Ancak EYT ile birlikte problemler yaşayacağız. Bunlardan bir tanesi, iş gücü kaybı… Benim bildiğim kadarıyla Eskişehir sanayisinde yüzde 10-15 civarında EYT hakkına sahip olabilecek potansiyelde insan kaynağı var. En az 8-10 bin civarında insandan bahsediyoruz. Belki de daha fazla… Bu bir insan ve yetenek kaybı… Bugüne kadarki edinilmiş tecrübelerin kaybı anlamına geliyor. Ustalardan tutun da kalfalara kadar yetenekli insan kaynağı bakımından kayıp yaşayacağız. Bu en önemli problemlerden bir tanesi…”

Hasılı yetişmiş eleman sıkıntısı yaşayan sanayici, eğer EYT’liler çift dikiş yapmaz ve ara eleman bulamazsa önemli sorunlarla karşı karşıya kalacak.

Bu durum özel sektör bağlamında tüccar ve sanatkar için de geçerli.

Kamuda da önemli oranda bir iş gücü kaybı oluşacak.

Bu durumun olumlu gelişmesi ise genç işsizler için umut kapısı olabilir.

Genç istihdamının artmasına vesile olabilir.

Uzun sözün kısası EYT ile haklarını kazanacaklar kıymete bindi.

AK Parti cephesi oy devşirme derdinde, sanayici ise “çift dikiş”…

EYT’liler şu ekonomik koşullarda emekli olup alacakları maaşla geçinebilir mi, onu da siz değerli okurlarımın yorumuna bırakayım.

Ne dersiniz geçinebilirler mi?