Değerli okurlarımız, makalemin başlığında Eskişehir ilinin adını yazarken harflerin arsına neden tire (–) işareti koyduğumu metni okuduğunuzda kolaylıkla anlayabileceksiniz…
Geçtiğimiz günlerde, Ülkemizdeki tüm kentler için hazırlanmış ve internet ortamında yayınlanmış olan bir çalışma dikkatimi çekti…
Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Danışma Kurulu Üyesi ve Kent Ekolojisi konularıyla yakından ilgilenen bir akademisyen olarak böyle bir çalışmayı es geçemezdim.
İnceleme fırsatı bulamayanlar için yararlı olabilir diye, birlikte bir göz atalım istedim…
Sunumu iyi organize edilmiş, sayfa düzeni ve görselliği oldukça yüksek ve her il için benzer vizyon konularının bulunduğu fasiküllerden oluşan bir dokümandı, bu…
Çalışmanın amacı ise “yeni kentsel dönüşüm ve yerel yönetim sürecinde kentlerin yeniden kurgulanması için yol haritaları, vizyon ve stratejilerinin tartışılmasına yönelik bir tartışma dokümanı ve ortamı hazırlamak” olarak takdim ediliyordu...
Tüm illere ait ayrı ayrı internet sayfaları içinden, tahmin edeceğiniz gibi hemen Eskişehir bölümünü tıkladım…
Eskişehir için seçilmiş kapak başlığı “Bozkır’ın Güneşi” olarak belirlenmişti…
Eskişehir’in vizyonu için belirlenen dokuz temel ilke ise ilimizin adından türetilen bir akrostişe bağlı olarak oluşturulmuş...
Bazı iller için biraz zorlama olsa da, ilin ismindeki harflere ve sayılarına bağlı kalınarak akrostişle ifade edilmiş, vizyon başlıkları…
Eğer illerin adlarından akrostişle bir vizyon tanımı yaratılamamış ise ilin baş harfiyle başlayan vizyon başlıkları ortaya konulmaya çalışılmış…
Örneğin Eskişehir, Edirne, Mersin illeri için akrostiş yapılırken, Bursa ve Bolu için ise B harfiyle başlayan vizyon başlıkları oluşturulmuş.
İçinizde akrostişin ne olduğunu anımsamayanlar olabilir…
Akrostiş, bir şiiri oluşturan dizelerin ilk harfleri yukarıdan aşağıya doğru sıralandığında anlamlı bir sözcük meydana getirecek şekilde yazılan edebi bir üsluptur.
Şimdi şehrimizin adını oluşturan dokuz harften oluşturulmuş olan vizyon başlıklarına bir bakalım…
Ama her satırın baş harflerini yukarıdan aşağıya doğru okumayı da sakın ihmal etmeyin. Yoksa kentin vizyonunu kaçırabilirsiniz…
Endüstriyel Büyüme Odağı: Bölgesel Merkez
Sanayi: İstihdam Olanağı
Kırsal Kalkınma: Kırsala Dönüş
İşbirliği: Ar-Ge Çalışmaları
Şenlik: Yerel Kültürün Korunması
El Sanatları: Beyaz Altın-Lületaşı
Havza: Frig Vadisi
İleri Teknolojili Sektörleri: Gelişmiş Sanayi
Rota: Tarihin İzlerini Keşfetmek
Meğer Eskişehir’e yıllarca belirlemek için uğraşılan vizyon, ilimizin adında gizliymiş de, yıllarca fark edilememiş…
Atalarımızın işine karışacak değiliz ama ilimizin adını kazara altı harften oluşan “Edirne” koysalarmış, 3 başlıktan mahrum bir vizyon kaybı yaşayabilirmişiz, hani…
Peki, bu akrostiş çalışmasıyla, Edirne ilinin vizyonu nasıl ifade edilmiş?
Ekonomi̇: Kültür ve Eğitim
Denge: Boğaz ve Adalar
İşbı̇rlı̇ğı̇: Sınır Ötesi
Rengârenk: Mavi-Yeşil-Sarı Rotalar
Nesı̇l: Keyif ve Huzur
Ekoloji̇: Bahçe Kent
Pek çok örnek var ama birde Mersin’in adında saklı olan vizyona bakarak örnekleri bitirelim…
Medeniyet: Kilikya Kültür Coğrafyası
Erı̇şı̇m: Ulaşılabilirlik
Reaksiyon: Kır-Kent
Sinerji̇: Sosyal Çeşitlilik
İttifak: Kentsel İttifak
Network: Altın Üçgen
Vizyon kavramının dünyada ve ülkemizde bir furya haline geldiği günümüzde, kentlere yönelik bir vizyon belirlenmesi elbette kaçınılmazdır.
Çünkü kent vizyonları toplumlara, ulaşılabilir ve daha iyi bir gelecek sunmak için izlenmesi gereken bir rota çizer…
Bence yazıdan çok görselliği önceleyerek, grafik tasarım tekniklerinin kullanımıyla oluşturulan bu kentsel vizyon çalışması, vizyon belirleme konusunda kentlere izlenmesi gereken yöntem bakımından rehberlik yapabilir.
Ancak bir kente vizyon dikte edilemez ya da sipariş olarak yazılamaz…
Yazılırsa da, vizyon metninde üç üniversitesiyle ya da eğitime verdiği önemle öne çıkartılan kentimiz için, vizyon akrostişi yapayım derken, kentin adında geçen iki E harfinden birisine Eğitim demeyi unutuverirler…
Yukarıda verdiğim üç ilin akrostişlere göre belirlenmiş vizyon harflerini bir hatırlayın…
Bir üniversitesi olan Edirne’nin birinci E’si; Ekonomi-Eğitim, ikinci E’si; Ekoloji, İ’si de; İşbirliği.
Mersin’in E’si; Erişim, İ’si İttifak olarak belirlenmiş.
Eskişehir’in birinci E’si; Endüstriyel Büyüme, ikinci E’si de El sanatları ve İ’si de İşbirliği oluvermiş…
Eskişehir’de Eğitim nereye kayboldu?
Şenlik deyince kaç Eskişehirlinin aklına “yerel kültürün korunması” gelir…
Edirne’de iş birliği deyince aklınıza “sınır ötesi” gelmeliymiş, Eskişehir’de ise “Ar-Ge”…
Eskişehir adına birileri vizyon yazarsa, elbette böyle yazar, işte…
Diğer illeri bilmem ama, kentimizin yerel dinamiklerinden köken almayan, sadece kentlere rehberlik edebilme özelliğine sahip ve aynı kalıptan çıkmış klişeleşmiş- zorlama kentsel vizyon metinleriyle gerçek bir vizyon yazılamaz.
Hele hele ilin isimlerinden zorlama “Akrostişler” ve “Bozkırın Güneşi” gibi sıradan sloganlarla soslanan bir vizyon metnini, Eskişehirlilere dikte edilmemelidir...
Çünkü bir kentin vizyonu, o kentin tüm paydaşlarının ya da temsilcilerinin katılımıyla, ilin yaşanmış gerçeklerinden yola çıkarak ve toplumun özlemlerine uygun olarak yazılabilir…
Zira ortak akıl ve yetenekle yazılan kent vizyonu, ilimizin içinde bulunduğu dinamikleri ve çevreyi iyi sorgulamalı, gelişmeleri önceden görebilme ve yönetebilme gücü ile değişen koşulları fırsata çevirebilmelidir.
Dergimizin geçen sayısında “Eskişehir’in Rotası” başlıklı makalemde de, kent paydaşlarının bu konuda bir araya gelebilmelerinin önemini açıklamaya çalışmıştım…
Bir diğer konu ise bu kadar vizyon bolluğu içerisinde, vizyon yönetimi anlayışının yeterince ifade edilmemiş olmasıdır.
İyi bir vizyon yönetimi için ise onun paylaşılması ve kent paydaşlarının zihinlerinde yaratacağı görüntünün herkesi güdülemesi gerekmektedir. Bunun yolu da stratejik düşünmeye dayalı vizyon yönetiminden geçmektedir.
Şimdi gelelim bahse konu olan vizyon çalışmasına…
Bu olsa olsa kentlere vizyon sunmak değil, kentlere vizyon pazarlamak olur…
