Spinal stenoz, halk arasında dar kanal olarak bilinen bir hastalıktır. Genellikle bel omurlarında görülmekle birlikte boyun omurlarında da olabilir.
Omuriliğin geçtiği kanal ve omurilikten çıkan sinirlerin geçtiği deliklerin bir şekilde daralmasına spinal stenoz denir.
Sebepleri nelerdir?
En sık rastlanan sebebi omurgadaki dejenerasyonlardır.
Yaş ilerledikce (60 yaş üzeri) omurlar arasındaki diskler suyunu kaybeder ve omurlar arası mesafe daralır. Bu gelişmeye omurgamız ve küçük bel eklemleri (faset eklemleri) fazladan kemik yapımıyla (kireçlenme) karşılık verirler. Bununla birlikte omurları birbirine bağlayan sarı bağ dokuları kanal içine doğru kalınlaşır ve disk kanal içine sarkar.
Omurgamızda, bel bölgesinde beş tane omur vardır ve bundan en ortada olan üç omur arasında bu hastalık en sık görülür.
Spinal Stenoz günlük hayatınızı nasıl etkiler?
Spinal Stenoz hastalarının şikayetleri, bel ağrısı ve ayaklara vuran ağrı şeklinde seyreder.
Hastalarda ayakta durmak ve yürümekle bel ile bacak ağrıları oluşur. Yürüme mesafesi giderek azalır.
Dinlenmek ve öne doğru eğilmekle ağrı azalır.
Yürümekle başlayan ağrılarını gidermek için belli bir süre dururlar. Ağrıları geçtikten sonra yürümeye devam ederler.Hastalığın ilerlediği durumlarda ayakta durma ile bile ağrı artmaktadır.
Lomber dar kanal kişide her zaman şikayetlere neden olmayabilir. Ancak sırtta ağrı veya his kaybı; bacaklarda ağrı, kramp, uyuşma, kuvvetsizlik oluşur.
Öne eğilmek ya da oturmak spinal kanal çapını artıracağından ağrının azalmasını veya tamamen kaybolmasını sağlayabilir.
Lomber dar kanal nasıl teşhis edilir?
Standart bir röntgen ile omurgadaki fasat eklemlerdeki kireçlenme ve dejenerasyonu tepit edilir.Ama altın standart MR’dır. MR görüntüleme ile sinir doku üzerindeki bütün basıları, disk patolojilerini görerek daha doğru tanı konulur. Bunun yanında bazen tomografiye de ihtiyaç olabilir. Bazı hastalarda MR çekilemezse tomografi ile birlikte myelografi dediğimiz özel bir radyolojik test de uygulanabilir.
Klinik-radyolojik uyuşmazlıkk nasıl olursa olsun, hastalık temelde sinsi ve ilerleyici karakterini birçok hastada koruyabilir. İlk belirtiler bel ağrısı ve sabah sertliğidir. Bunlar önceleri hafif günlük aktivitelerle azalır. Zamanla bel ağrıları sıklaşır, kalça, uyluk ve baldırlara vurmaya başlar. Baldır kaslarında kramplar görülebilir. Bacaklarda uyuşma ve karıncalanma yine sık bulgular arasındadır. Bazen bu durumlar parestezi ya da yanıcı duyumlar şeklinde belirtilir.
Cerrahi tedavi yöntemleri nelerdir? Genellikle iki ameliyat yöntemi kullanılır.
Dar kanal tanısı sıklıkla spondilolistezis ya da skolyoz ile ilişkilidir. Belirgin instabilitenin varlığı, genellikle cerrahi müdahale gerektirir.
1. Dekompresyon (kanalin genişletilmesi) :
En sık kullanılan ve oldukça başarılı olan bir yöntemdir ve genellikle mikroskop altında yapılmaktatdir. Spinal sinirler üzerindeki baskıyı hafifletmek için kanalın içine sarkan diskin (bel fıtığı), ligamentin (sarı bağ) veya kemiğin çıkarılmasıdır. Bu sayede spinal kanal genişlemiş olur. Tek bir omurda yapılabildiği gibi birkaç omurdada yapilabilinmektedir. Bu ameliyattan sonra omurilik ve sinirler rahatlar.
2. Spinal füzyon / Omurun sabitlestirilmesi :
Şayet ayaklardaki şikayetlerle aynı oranda belinizde ağıryorsa spinal füzyon gerekmektedir. Omurların oynaklığını ve birbirleri üzerinde kaymasını engelleyerek ağrıların giderilmeye çalışılmasıdır. Omurların içine vidalar konularak metal çubuklarla birbirlerine tutturulur ve lokal alınan kemik üzerine konularak sağlamlaştırılır. Gerekirse diskin yerine kemik ve kafes yerleştirilir. Genellikle dekompresyona ilave olarak yapılır. Bu metal yapılar genellikle ömür boyu o bölgede kalırlar.
Fizik tedavi ve egzersiz
İlaç tedavisi ağrının yoğun olduğu ilk dönemlerde rahatlatmayı hedeflemektedir.
Fizik tedavide omurga çevresi kaslarda dolaşım artırarak o bölgenin iyileşme süreci hızlandırılmakta ve kaslar güçlendirilerek daha sağlam bir bel hedeflenmektedir.
Uygulanacak olan fizik tedavi programı ile derin dokuların ısıtılması, kasların rahatlaması sinir uçlarına olan baskının ortadan kaldırılması amaçlanmaktadır. Tedavi sırasında elle yumuşak dokuların ve belin arka eklemlerinin mobilizasyonu da hastanın hızla rahatlamasını ve kasların gevşemesini sağlayarak kişinin günlük yaşam aktivitelerine hızla geri dönmesini sağlamaktadır.
Hastanın postürü ve kaslarının değerlendirilmesi, hastanın fonksiyon kaybı olup olamadığının değerlendirilmesi ile oluşturulacak olan ve hastanın durumuna özel planlanan fizik tedavi programı ve sonrasında düzenlenen egzersiz programı ile hastanın yaşam kalitesi artırılmakta ve ağrısı giderilmektedir.
Sağlıkla kalın..
